larsen1428

1428 III Anestezjologia specjalistyczna

-    brak dokładnych danych o doborze analizowanych badań,

-    brak jednolitej, krytycznej oceny badań,

-    na ogół tylko jakościowa ocena danych lub brak analizy,

-    na ogół wnioski nie są oparte na dowodach naukowych.

Badania pojedyncze. Jeśli określony problem badawczy nie został oceniony przy zastosowaniu me-taanalizy, to kolejnym, niższym poziomem dowodów są wyniki pojedynczych badań. Szczególne znaczenie dla jakości pojedynczych badań mają randomizacja (dobór losowy), ukryty dobór, utajnienie przyporządkowania do grupy (próba ślepa), sposób zakończenia lub przerwania badań, forma analizy wyników oraz ocena czynników modyfikujących wyniki. Sachett i wsp. oceniają jakość pojedynczych prac badawczych na podstawie kryteriów przedstawionych w tab. 53.2.

Konferencje uzgodnieniowe i opinie ekspertów.

Opinie wydane na konferencjach uzgodnienio-wych (inaczej ds. konsensusu) i nierzadko ekspertów przedstawiają często wyłącznie opinie indywidualne oparte na niejasnych podstawach i trudne do analizy. Dlatego opinie te zajmują w hierarchii dowodów najniższy stopień. Nie znaczy to, że są fałszywe, wykazują tylko w określonym momencie niski poziom wiarygodności naukowej.

1.2.3    Zastosowanie u pacjentów

Następnie zebrane i przeanalizowane informacje przetworzone zostają na praktyczne postępowanie u pacjentów. Należy wówczas sprawdzić, czy cechy pacjentów (np. wiek, choroby towarzyszące itp.) odpowiadają informacjom uzyskanym z publikacji. Ważne jest pytanie, czy określone przez analizę publikacji wyniki leczenia są na tyle istotne, że uzasadniają ich wykorzystanie u określonych pacjentów i oczekiwane są podobne korzystne efekty postępowania. Należy również określić, czy opracowana metoda postępowania odpowiada życzeniom i wyobrażeniom pacjentów odnośnie do zarówno jej efektów, jak i objawów niepożądanych.

1.2.4    Sprawdzenie i ocena własnego sposobu postępowania

Ostatnim etapem praktycznego zastosowania EBM /POWAP jest według Sachetta ocena własne-

Tabela 53.2. Kryteria oceny wartości badań pojedynczych w stosunku do skuteczności metody postępowania (według Sachetta i wsp.)

Pytania ogólne

-    Czy pacjenci byli dobierani losowo i czy lista doboru była utajniona?

-    Czy przy ocenie wyników brani byli pod uwagę wszyscy ujęci w badaniu pacjenci i czy pacjenci byli analizowani w grupach, do których zostali przydzieleni w sposób losowy?

Pytania szczegółowe

-    Czy było to badanie podwójnie ślepe, tzn. badacze i pacjenci nie znali zastosowanego postępowania?

-    Czy badane grupy były traktowane w taki sam sposób? (z wyjątkiem zastosowania badanej me-tody/leku)

-    Czy badane grupy nie różniły się istotnie przed rozpoczęciem badania?

go postępowania. Ocena ta wiąże się z odpowiedziami na następujące pytania:

-    Na czym opierały się dotąd Twoje decyzje lekarskie?

-    Czy przestrzegasz bezwzględnie zaleceń ekspertów lub dostępnych wytycznych?

-    Czy wykorzystujesz przy poszukiwaniu bazy w Medline pełne możliwości tego systemu? Czy też zadowalasz się tylko jednym hasłem?

-    Czy przy czytaniu pracy oryginalnej interesujesz się także częścią opisującą metodykę czy też ograniczasz się do zapoznania się z zestawieniem wyników w streszczeniu?

1.3 EBM w anestezjologii klinicznej

Systematyczne prace przeglądowe oraz metaanali-zy przeprowadzane są w anestezji klinicznej dość rzadko. Najczęściej naukowe wnioski opierają się na wynikach licznych, ale mniej obszernych badań. Ogólnie dotychczasowe wyniki badań pochodzące z systematycznych badań przeglądowych metaanaliz i pojedynczych badań odpowiadającym kryteriom EBM nie wykazały istotnych różnic w zachorowalności i śmiertelności związanej z anestezją. Dotyczy to zarówno porównania poszczególnych metod znieczulenia ogólnego, jak i porównania znieczulenia ogólnego i regionalnego oraz kombinacji znieczulenia ogólnego, z różnymi metodami znieczulenia regionalnego. Także przy ocenie metod analgezji nie stwierdzono istot-