na podstawie nabytej wiedzy i umiejętności rozwiązuje zadania podobnych typów do omówionych lub rozwiązanych w czasie zajęć, natomiast nie potrafi korzystać ze zdobytej wiedzy w nowych sytuacjach. Kryteria oceny powinny być więc tak skonstruowane, aby uczeń, który umie korzystać ze swojej wiedzy w nowych sytuacjach, był wyżej oceniany niż uczeń, który potrafi działać tylko w sytuacjach typowych lub opiera się na wypracowanych algorytmach. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych w tej chwili sposobów wystawiania stopnia za wykonaną pracę pisemną jest procentowe uzależnienie stopnia od uzyskanego wyniku. W tym przypadku o ocenie decyduje ilość wykonanej pracy, a w mniejszym zakresie jej jakość.
Ocena klasyfikacyjna określa poziom wiedzy i umiejętności ucznia, natomiast niewiele można na jej podstawie powiedzieć o rozwoju ucznia w różnych obszarach aktywności szkolnej. Aby zdefiniować rozwój ucznia, należy w większym zakresie wykorzystać funkcję diagnostyczną oceny. Wymaga to stosowania innych narzędzi gromadzenia informacji. Jedną z takich form jest arkusz, obserwacji ucznia. Szczególnie przydatny jest przy dokonywaniu oceny umiejętności kluczowych.
Umiejętności kluczowe, opracowane przez uczestników programu Kreator, uwzględniają umiejętności, które są wymagane od osób poszukujących pracy. W dotychczasowej praktyce szkolnej umiejętności te były oceniane w niewielkim zakresie, ale nie dokonywano analizy, jak się one rozwijały w odniesieniu do poszczególnych uczniów w procesie dydaktycznym.
W programie Kreator sformułowano następujące umiejętności kluczowe:
- planowanie, organizowanie i ocenianie własnego uczenia się.
- skuteczne komunikowanie się w różnych sytuacjach,
- efektywne współdziałanie w zespole.
- rozwiązywanie problemów w twórczy sposób,
- sprawne posługiwanie się komputerem.
Na przykładzie umiejętności kluczowej efektywne współdziałanie w zespole pokażemy sposób gromadzenia informacji na arkuszu obserwacji ucznia i ich interpretację.
Konstruując arkusz obserwacji ucznia, określamy obszary aktywności, które będą podlegały ocenie. Wybieramy kilka takich obszarów, które naszym zdaniem są najistotniejsze. W arkuszu obserwacji pozostawiamy miejsce na ewentualne dopisanie tych obszarów, które umożliwią dokład-
39