271
8.5. Ramowe procesy technologiczne wałów stopniowanych
Tendencje obróbki na sucho dotyczą wszystkich sposobów obróbki, nie tylko toczenia. Przyczyny decydujące o występowaniu takich tendencji to:
- ochrona środowiska,
- bezpieczeństwo i higiena pracy,
- koszty.
Obróbkę na sucho zaczęto wprowadzać w pierwszej kolejności w procesie toczenia. Było to możliwe dzięki coraz większemu zastosowaniu takich materiałów narzędziowych, jak: węgliki spiekane, spieki ceramiczne, regularny azotek boru, diament. Dzisiaj przy stosowaniu tych materiałów tylko w nielicznych przypadkach występuje konieczność obniżenia temperatury skrawania. Wówczas powinno się stosować minimalne ilości płynu lub doprowadzenie go w określone miejsce. Do metod spełniających takie warunki należy zaliczyć:
- doprowadzenie płynu przez otwory w narzędziu, pod płytki skrawające,
- przepompowanie, w układzie zamkniętym, przez otwory w narzędziu środka o bardzo niskiej temperaturze, np. skroplonego azotu,
- doprowadzenie płynu w tradycyjnej postaci, ale w bardzo ograniczonej ilości, tak aby wióry praktycznie pozostały suche.
Problematyka obróbki na sucho lub z ograniczoną ilością płynu obróbkowego będzie poruszona w dalszych rozdziałach podczas omawiania kolejnych sposobów obróbki.
Obróbka wykańczająca zewnętrznych powierzchni walcowych dotyczy tych powierzchni, dla których konstruktor wymaga zachowania chropowatości powierzchni w granicach Ra = 0,63-^-0,325 jim i 5 8 klasy dokładności wg układu ISO. Obróbkę tę z reguły prowadzi się na szlifierkach. W wielu przypadkach szlifowanie zastępuje się toczeniem.
Szlifowanie wykańczające zewnętrznych powierzchni walcowych
Stosuje się dwie metody szlifowania zewnętrznych powierzchni walcowych: szlifowanie kłowe i bezkłowe, przy czym dla obydwóch metod można stosować dwa główne sposoby szlifowania: z posuwem wzdłużnym i poprzecznym.
Szlifowanie kłowe z posuwem wzdłużnym. Jest stosowane do czopów długich. Jest to proces szlifowania najbardziej skomplikowany. Występuje w nim bowiem wiele zakłóceń, z których do najważniejszych należy zaliczyć: zmianę ugięcia wału wzdłuż jego osi i zużycie obwodowe ściernicy. Powodują one, że przy stałych parametrach obróbki uzyskanie wysokiej dokładności geometrycznej jest możliwe tylko przy małych głębokościach warstwy skrawanej i małych posuwach wzdłużnych, a tym samym przy małej wydajności objętościowej szlifowania. W celu zwiększenia wydajności szlifowania stosuje się układy sterowania adaptacyjnego wychodzące z czynnego pomiaru kształtu przedmiotu.