M Feld TBM309

309

8.5. Ramowe procesy technologiczne wałów stopniowanych

Rowki wpustowe, zgodnie z PN, wykonuje się w 9 klasie dokładności, wg układu ISO. Dokładność tę otrzymuje się, obrabiając rowek frezem tarczowym w dwóch lub trzech przejściach lub frezem do rowków wpustowych. Uzyskanie tej dokładności na obrabiarce sterowanej numerycznie nie nastręcza żadnych trudności.

Niekiedy konstruktor zacieśnia niepotrzebnie klasę dokładności wykonania rowka; takie rozwiązanie powinno się spotkać ze sprzeciwem technologa.

Z operacją wykonania rowków łączy się jeszcze operacja (nie ujęta w procesie ramowym) usunięcia zadziorów i stępienia ostrych krawędzi, które zawsze powstają w wyniku frezowania. Sposoby wykonania tej operacji omówiono w rozdz. 14.

W nowoczesnych konstrukcjach połączenia wpustowe coraz częściej zastępuje się połączeniami wielowypustowymi, które mają wiele zalet z punktu widzenia konstrukcyjnego.

8.5.1.4. Wykonanie wielowypustów

Zarysy wielowypustów mogą być różne: prostokątne (rys. 8.7la), ewolwentowe (rys. 8.71 b) lub trójkątne (rys. 8.71 c). Najczęściej stosuje się wielowypusty prostokątne i ewolwentowe, których technologia jest podobna. Znormalizowane są jednak tylko wielowypusty prostokątne. Wielowypusty można wykonać metodą obróbki skrawaniem lub obróbki plastycznej.

RYS. 8.71. Zarysy wielowypustów: a) prostokątne, b) ewolwentowe, c) trójkątne

Obróbka wielowypustów skrawaniem. Jest to metoda tradycyjna, powszechnie stosowana. Odznacza się dużą pracochłonnością wynikającą z konieczności stosowania kilku operacji, przynajmniej dwóch (obróbka kształtująca i wykańczająca).

Najwłaściwszym sposobem wykonania wielowypustów na zewnętrznych powierzchniach walcowych, w produkcji seryjnej, jest frezowanie obwiedniowe za pomocą freza ślimakowego (rys. 8.72). Wały krótkie frezuje się na normalnej frezarce obwiedniowej do kół zębatych (rys. 8.73), natomiast wały długie - na frezarce do gwintów długich.

Zastępczo, głównie w produkcji małoseryjnej, bądź też do większych zarysów, można frezować zgrubnie wielowypusty na frezarce poziomej frezami tarczowymi (rys. 8.74a), a następnie kształtująco frezem tarczowym kształtowym (rys. 8.74b).