303
8.5. Ramowe procesy technologiczne wałów stopniowanych
konwencjonalnego. Degresywny przebieg mocy sprawia, że zmniejsza się niebezpieczeństwo przypaleń (rys. 8.2lb). Nie bez znaczenia w tym procesie obróbki jest doprowadzenie płynu obróbkowego do strefy skrawania i jego precyzyjne oczyszczanie oraz okresowe obciąganie ściernicy. Możliwe do uzyskania chropowatości powierzchni wynoszą od Ra= 0,16 pm do Ra = 0,08 pm i mniejszych.
Dopiero uwzględnienie tych wszystkich czynników, mających wpływ na proces szlifowania bardzo dokładnego, może dać efekty w postaci tak małych chropowatości powierzchni, bardzo dokładnych wymiarów oraz minimalnych błędów kształtu.
Obróbki plastyczne. Spośród obróbek plastycznych jedyną coraz powszechniej stosowaną jest nagniatanie. Jest to proces plastycznego kształtowania warstwy wierzchniej części maszyn, wykonywany za pomocą kulek, krążków lub rolek o dużej twardości i małej chropowatości powierzchni. Elementy te osadzone w odpowiedniej oprawie, są dociskane do obrabianej powierzchni i przemieszczane względem niej, przy ruchach względnych narzędzia i przedmiotu obrabianego (rys. 8.62).
RYS. 8.62. Nagniatanie wału: a) rolką, b) kulką; v - prędkość obwodowa przedmiotu, f- posuw wzdłużny, F-siła docisku
Ze względu na otrzymane efekty rozróżnia się: nagniatanie wygładzające i nagniatanie umacniające.
Nagniatanie wygładzające jest typowym procesem obróbki gładkościowej, umożliwiającym uzyskanie małej chropowatości powierzchni przy jednoczesnej możliwości poprawienia dokładności wymiarowej. Osiągane tym sposobem chropowatości powierzchni mieszczą się w granicach Ra = 0,32 - 0,08 pm, w porównaniu z chropowatością przed nagniataniem wynoszącą Ra = 5,02,5 pm. Proces ten umożliwia w wielu przypadkach wyeliminowanie drogiej obróbki ściernej, a przez to wpływa na zmniejszenie pracochłonności obróbki wykańczającej.
Nagniatanie umacniające, oprócz efektów nagniatania wygładzającego, jest wykonywane w celu zwiększenia trwałości części maszyn, na skutek zwiększenia ich wytrzymałości zmęczeniowej i odporności na zużycie.
Do parametrów nagniatania zalicza się: prędkość obrotową przedmiotu, posuw narzędzia i siłę docisku elementu nagniatającego.
Prędkość obrotowa przedmiotu i posuw są parametrami nie różniącymi się zarówno w procesie nagniatania wygładzającego, jak i umacniającego. Parametry te powinny być dobrane pod kątem optymalizacji procesu nagniatania, metodą doświadczalną.