403
9.6. Możliwości kształtowania powierzchni występujących w częściach klasy tuleja i tarcza
dość małe wartości prędkości obwodowej i wzdłużnej. W procesie gładzenia wykańczającego prędkości obwodowe są większe, przy nie zmienionych lub nieznacznie zmienionych prędkościach wzdłużnych. Orientacyjne wielkości prędkości ruchu obrotowego i posuwisto-zwrotnego dla różnych materiałów podano w tabl. 9.2.
TABLICA 9.2. Zalecane prędkości ruchu obrotowego i posuwisto-zwrotnego przy gładzeniu
Materiał obrabiany |
Prędkość obrotowa u„, m/min |
Prędkość wzdłużna vp, m/min | ||
wstępna |
wykańcz. |
wstępna |
wykańcz. | |
Żeliwo szare |
23+28 |
32 |
10+12 |
13,5 |
Stal hartowana |
14 + 21 |
28 |
5 + 8 |
10 |
Stal normalizowana |
18 + 21 |
25 |
9+11 |
12 |
Aluminium |
21+26 |
30 |
12+15 |
17 |
Brąz |
21 +26 |
30 |
12 + 26 |
17 |
Mosiądz |
15 + 26 |
48 |
9+15 |
13 |
Miedź |
21+26 |
38 |
12+15 |
16 |
W nowoczesnych obrabiarkach do gładzenia prędkości wzdłużne wynoszą 5 + 25 m/min, natomiast prędkości obwodowe 40+ 80 m/min. Prędkości te powinny być tak dobrane, aby kąt przecięcia się śladów obróbki 2cp (rys. 9.49) zawierał się w granicach 45 + 70°.
Nacisk jednostkowy, podobnie jak prędkość obwodowa i wzdłużna, ma również decydujący wpływ na wydajność procesu i chropowatość powierzchni. Gładzenie wykonuje się przy naciskach jednostkowych 0,2+l,5MPa. Zwiększenie nacisków powoduje wzrost wydajności, ale jednocześnie pogorszenie chropowatości powierzchni. Dlatego do obróbki wstępnej gładzeniem stosuje się większe wartości nacisków, a do obróbki wykańczającej - odpowiednio mniejsze.
TABLICA 9.3. Naddatki na gładzenie
Średnice powierzchni obrabianej mm |
Wielkość naddatku na średnicy mm | |
przy obróbce żeliwa |
przy obróbce stali | |
25 + 150 |
0,018 + 0,10 |
0,01 +0,04 |
150 + 300 |
0,08 + 0,16 |
0,02 + 0,08 |
300 + 500 |
0,12 + 0,25 |
0,04 + 0,12 |
Wielkości naddatków w procesie gładzenia mieszczą się w granicach 0,01 +0,2 mm, w zależności od średnicy otworu i chropowatości powierzchni po obróbce poprzedzającej proces gładzenia. Wielkości naddatków dla dwóch podstawowych materiałów przedstawiono w tabl. 9.3.
Płyn obróbkowy spełnia bardzo ważne zadania, podobnie jak w innych sposobach obróbki ściernej. Do najważniejszych z nich należą: zwilżenie powierzchni,