pkm osinski
73

$ Sprayu

Poza sztywnością sprzęgło cechuje się pochłanianiem energii. Przy obciążaniu i odciążaniu sprzęgła w przeciwnych kierunkach otrzymuje się pętlę histerezy Irys b.20a,bi Podobna pętla powstanie, jeżeli obciążenie waha się wokół pewnej wartości średniej (rys. 6.20c). Pole zakreślone pętlą histcrezy przedstawia energię

dl *'	bl £	■ 4	- v'i A
			W
T^3	* 9 // Rys 620. Hisleteza	i £
		w sprzęgle podatnym	f £

mechaniczną zamienioną na ciepło podczas jednego cyklu obciążeń. Rozproszenie energii jest wynikiem procesów zachodzących w materiale łączniku lub wynikiem tarcia między elementami, zależy więc od użytego materiału i konstrukcji sprzęgli Moment tłumienia wyraża się na ogól złożonymi i mało poznanymi zależnościami Jeżeli przyjmujemy zastępczo, że moment ten jest liniową funkcją prędkości odkształcenia <p. to właściwości tłumienia sprzęgła określone są współczynnikiem tłumienia

c —

<P '

16.13)

Dzięki podatności, sprzęgła takie mogą zmniejrzać obciążenie dynamiczne występujące w układzie napędowym. Obciążenia dynamiczne występują podczM nagfegp przyłożenia sil uderzeniowych oraz przy działaniu sił okresowo zmiennych, korzystny wpływ sprzęgła na procę układu napędowego zależy od właściwego doboru jego parametrów, przede wszystkim sztywności. Niewłaściwy dobór może

spowodować zwiększenie sil dynamicznych, lub doprowadzić do powstania zjawisk rezonansowych. Orientacyjnie dobiera się sprzęgła według danych katalogowych i maksymalnego momentu, ocenianego na podstawie przyjętego współczynnika przeciążenia (tabl. 6.3). Właściwy dobór powinien opierać się na dynamicznej analizie układu napędowego.

Tablica 6.3. WartoSd współczynnika przeciążenia A" dla sprzęgieł sprężystych

	Rodzaj sprzęgła
Rodzaje napędu	bardzo podatne	średnio podatne	mało podanie
Maszyny wirowe o niemal niezmiennych oporach ruchu (pompy, dmuchawy i sprężarki, prądnice) napędzane przez silniki o niemal niezmiennym momencie obrotowym (silniki elektryczne, i rubiny wodne i parowe)	W	\S	1.5
Maszyny róineo niezbyt wielkich wahaniach oporów ruchu (obrabiarki obrotowe, maszyny przędzalnicze) napędzane pnez silniki elektryczne	1.5+2 1	'łiS=*.-2	1.5-r 2
Maszyny różne, a znacznych wahaniach oporów ruchu (obrabiarki o ruchu zwrotnym, piły tartaczne, młyny kułowę, betoniarki, podnośniki) napędzane przez silniki elektryczne	•2-*- 2JS	2*3 ^1	ŻS^-ł
Maszyny tłokowo (pompy, dmuchawy, sprężarki) napędzane przez silniki elektryczne	as?+3	25-*-35
Słoiki spalinowe niskoprężne	25 J.S	2S + d	3+45
Silniki spalinowe wysokoprężne	J+4	V K	W*-J
Maszyny o bardzo dużych wahaniach oporu (dźwignice, łimączki, walcarki)	3--S-.43	^1	4-ł-6

Przyjmijmy, że układ napędowy da się sprowadzić do dwóch elementów o momentach bezwładności I\ i /* połączonych sprzęgłem o sztywności k i współczynniku tłumienia c (rys. 6.21).

Rys. 6.21. Model dynamiczny maszyny

Niech oprócz ustalonego momentu Mu, = Mn, zadziała dodatkowo impuls Mo. Wtedy przy właściwym doborze sprzęgła na drugi element przenosi się moment złagodzony. Przebieg momentu ma charakter drgań gasnących tym szybciej, im większe jest tłumienie (rys. 6.22). Maksymalny moment dynamiczny

M,

NU*

M Dliii