część emituje w postaci promieniowania elektromagnetycznego.
:. obserwując naświetlaną promieniowaniem substancję, widać, że ancja świeci, jeśli promieniowanie leży w widzialnym obszarze . Emisję promieniowania, w zależności od mechanizmu przejść nowych, nazywa się fluorescencją lub fosforescencją, które są dkami bardziej ogólnego procesu fotoluminescencji.
Termin luminesccncja obejmuje kilka rodzajów emisji promieniowa-e ektromagnetycznego, emisji następującej w czasie nie krótszym niż s. od momentu zaabsorbowania energii przez atomy lub cząsteczki substancji.
Można wyróżnić kilka rodzajów luminescencji:
Fotoluminescencję, powstającą w wyniku wzbudzenia cząsteczki promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie UV-VIS.
Chemiluminescencję, która jest wynikiem wzbudzenia cząsteczek atomów, przez energię powstającą w czasie reakcji chemicznych.
Bioluminescencję, która jest wynikiem procesów biologicznych K 'ranizmach żywych. Przykładem bioluminescencji jest np. świecenie ŁaLrjrych owadów.
Elektroluminescencję, która powstaje w wyniku zderzeń z luminofo-fcr cząsteczek mających ładunek elektryczny, jak np. promieni katodo-Ns;lub promieni (3.
W analizie chemicznej wykorzystywane jest głównie zjawisko foto-[Łr~ rescencji. W przypadku fluorescencji samorzutna emisja promienio-■i i 'a ustaje natychmiast po wyłączeniu źródła promieniowania wzbu-ta ^;ego.
! Fosforescencją jest procesem o długim czasie zaniku promieniowania zazwyczaj trwa kilka sekund, a czasami minut. Różnica w czasie trwania Ii_:rescencji i fosforescencji sugeruje, że w przypadku fluorescencji iŁstepuje natychmiastowa zamiana promieniowania zaabsorbowanego i rr.ergię wypromieniowywaną, natomiast w przypadku fosforescencji xis:epuje magazynowanie energii w cząsteczkach i następnie powolne jej (^promieniowanie.
Proces fotoluminescencji można przedstawić ogólnym schematem:
absorpcja, wzbudzenie
X + hv-
V* cmisja
X*-
X + ciepło + hv
Z przedstawionego schematu wynika, że cząsteczka X będąca w stanie T-idstawowym absorbuje promieniowanie o energii hv i przechodzi v stan wzbudzony X*, aby w czasie rzędu 10“9—10“7 s oddać
105