WSP J POLN254162

FONOLOGIA - SYSTEM DŹWIĘKOWY JĘZYKA

JOLANTA SZPYRA-KOZŁOWSKA

Fonologia, jej przedmiot, krótka historia i działy. - Allofonia. - Fonotaktyka. - Allomorfia (alternacje morfologiczne). - Procesy fonologiczne. - Inne aspekty działania systemu fono-logicznego. - Bibliografia

Fonologia, jej przedmiot,

krótka historia i działy

✓

We współczesnych koncepcjach językoznawczych fonologia definiowana jest jako dział językoznawstwa badający zasady organizacji systemu dźwiękowego języka, na który składają się wzajemne relacje pomiędzy dźwiękami i zmiany, jakim ulegają w różnych kontekstach. Nadrzędnym zaś i docelowym zadaniem fonologii jest odkrycie zasad rządzących zachowaniem dźwięków we wszystkich językach świata.

Przypomnijmy pokrótce, że dynamiczny rozwój fonologii jako odrębnej dziedziny badawczej nastąpił w wieku XX, choć na szczególną uwagę zasługują teorie szkoły kazańskiej Jana Baudouina de Courtenay i Mikołaja Kruszewskiego, rozwijane już w wieku XIX. Fonologia zajęła poczesne miejsce w strukturalnych teoriach językoznawczych. Należy tu wspomnieć o koncepcjach szkoły praskiej i jej czołowego przestawiciela Nikołaja Trubieckiego, które wywarły szczególnie duży wpływ na językoznawstwo slawistyczne. Świadczy o tym fakt, iż większość polonistycznych opisów fonologii polskiej, które ukazały się w ostatnich latach (np. Sawicka, 1995: Wiśniewski, 2000; Ostaszewska i Tambor, 2000), są oparte na założeniach tej teorii. Przyjmuje ona dość wąskie rozumienie fonologii jako dziedziny badającej funkcję dźwięków w procesie porozumiewania się za pomocą języ-