Zdjęcie3992

242 Rozdział 8. Metodologia badań naukowych nad zjawiskiem dyslckap 8.4. Kontrowersje związane z badaniami nad dytlcksją 243

8.4.3. Rzetelność

burzenie tej czynności (ibidem). Powyższe rozważania pokazują, jak ne znaczenie może mieć dobór grupy kontrolnej według poziomu czytania.

Należy jednak podkreślić, że procedura doboru grupy kontrolnej ei podstawie poziomu czytania też nie jest wolna od błędów. CO prawda kon. trałujemy poziom czytania, natomiast zmienną, która różni obie grup. kontrolną i krytcrialną — jest wiek. W grupie kontrolnej są zawsze młodsi badani W przypadku dzieci może to stanowić istotny problem, ze względu na potencjalną obecność różnic rozwojowych wynikających z naturalnego procesu dojrzewania oraz - mówiąc najogólniej - wynikających z surm doświadczeń życiowych. Warto zaznaczyć, że im młodsze dzieci tym tanhjej znacząca będzie ta różnica rozwojowa.

trafność diagnozy

Rzetelność diagnozy w dużym stopniu będzie się odnosiła do prawdziwki uzyskanych wyników oraz odpowiedniego doboru narzędzi badawczych oraz kryteriów diagnostycznych.

W przypadku diagnozy psychometrycznej nie wolno zapomina; o ograniczeniach związanych z interpretowaniem wyników ilościowych-ich względnej prawdziwości wymagającej uwzględnienia błędu pomiaru testem chociażby przez wykorzystanie przedziałów ufności dla uzyskanego przez dziecko wyniku. Należy także pamiętać, że nawet jeśli czysto teoretycznie założymy, że „test ma idealną rzetelność, nadal jeszcze wystąp zmienność w zakresie zachowania człowieka (np. poziom zmęczenia, pora dnia. temperatura i inne zewnętrzne czynniki), które prowadzi do fluktuacji uzyskiwanych wyników" (Cot ton i wsp. 2005, s. 189).

Z powyższych powodów wyniki ilościowe uzyskiwane w testach psv-chometrycznych powinny być interpretowane zgodnie z zasadami sztuk z odpowiednią dozą relatywizmu, ze wsparciem doświadczenia klirocznrp? i innych źródeł informacji diagnostycznych. Wydaje się, że częsta zasad] „dla dobra dziecka” jest nadmiernie eksploatowana i warto rozwarć co naprawdę kryje się za jej stosowaniem.

Warto także zwrócić uwagę na te badania osób z dysleksją. które oj korzystują narzędzia diagnostyczne wymagające zaawansowanego aj*-nia - np. kwestionariusze osobowości czy skale postaw. Badania opisjwae w rozdziale szóstym bazują właśnie na wynikach takich narzędzi. jednak zastanowić się, czy wykorzystanie kwestionariusza INTE w pny padku osób z dysleksją ma pełne uzasadnienie, znajdują «ę lam bom* złożone ortograficznie I językowo (składniowo) stwierdzenia. Mowip*

setf. że kłopoty z czytaniem utrudnią zrozumienie ich treści, a przez to

jpdine odpowiedzi mogą nie być adekwatne. Można także przypusz-w, ze opisywana często w literaturze niechęć do czytania dłuższych wy-powiedz! sprawi, że udzielane będą odpowiedzi „na chybił trafił”, co także przekreśla wiarygodność wyników. Zatem prowadzenie badań populacji oribzdysleksją technikami werbalnymi wykorzystującymi czytanie wydaje gę obciążone dużym ryzykiem błędu. Warto byłoby w takich przypadkach •prowadzać zmiany procedury standaryzacyjnej lub wykorzystywać tech-niewerbalne, które nie byłyby zależne od problemów z czytaniem.

gik rozszerzający 8.3

Analiza krytyczna metodologicznego aspektu badan Spłonek (1970)

• tyęoe prawemu: rozumienie pojęć dysleksją i dysgratis zgadnie z definicją podaną ent* tą autorką (por. rozdz. 2, s. 53 i rozdz. 3, s. 101)

• Osoby badane -po 100 uczniów z niepowodzeniami szkolnymi na trzech poziomach v*e-miwasyHI, IIMV, V-V!)

• Dobór pupy-niejasne kryterium

• Gapa porównawcza - BRAK

• Araby wynków- oparte wyłącznie na rozkładach procentowych

• anońo wskazują na związek przyczynowy bez rzeczywiste! analizy wpływu zmiennych

Ca wynflta z badań Spłonek Z badać tych wynika, ze:

• ftąMKtowo 69.5% uczniów z ogólnej grupy z niepowodzeniami szkolnym nie ma deficy tiw ruchowych, a 30% je ma, w tym 1,3% ma znaczne deficyty

• 30Kuaniówz wyżej wymienionej grupy ma laterafczacją prawostronną, 45% badarąęh na laerataację nieustaloną, zaś 22% skrzyżowaną

Ca ME wynika z badan Spłonek Z balań tych nie wynika:

• rozstrzygnięcie, co jest przyczyną, a co skutkiem

• i# wyglądają proporcje poszczególnych deficytów u dzieci bez mepowodiefi tbo potocz / pewnością są obecne)

• czym zmienna w grupie dzieci z niepowodzeniami nie miały wpływu np. ne wynttf Me-oftocy oraz sam fakt wystąpienia niepowodzeń.

fcnoit w latach 70. ubiegłego wieku tego typu anahzy byty akceptowane, to w Swwfle da-fcjuycft wymagań metodologicznych tego typu badania wtaecwwe rwa mdąąsą do mer-sntKp. Rodo to zatem palącą potrzebą ich powtórzenia i rewtąi przez przadaaMCiełi *Ptfoetnogo pokolenia badaczy

■