CCF20090831096

. 168 . Świadomość

tamtej stronie świadomości (ols dasjenseits des Bewusstseins). Wynik będzie oczywiście ten sam, co gdybyśmy umieścili ślepego wśród bogactwa świata nadzmysłowego (o ile świat ten takie bogactwo posiada; przy czym jest obojętne, czy będzie to jakaś swoista treść tego świata, czy też sama świadomość będzie stanowiła ową treść) albo człowieka widzącego umieścili w czystej ciemności, czy też, jeśli kto woli, w czystym świetle, jeśli świat nadzmysłowy jest takim czystym światłem. Widzący tak samo nic nie widzi ani w swoim czystym świetle, ani w swojej czystej ciemności, jak ślepiec nie dostrzegałby rozpościerającego się przed nim bogactwa. Toteż gdyby nic więcej nie działo się ani ze stroną wewnętrzną, ani z tym, co poprzez zjawisko zostaje z nią połączone, nie pozostawałoby nam nic innego, jak tylko trzymać się zjawiska, to znaczy uważać za prawdę coś, o czym wiemy, że prawdą nie jest; albo — aby jednak coś było w tej pustce, która powstała wprawdzie naprzód jako pustka rzeczy przedmiotowych, ale jako pustka sama w sobie musi oznaczać także pustkę wszelkich stosunków duchowych i różnic świadomości jako świadomości -_a.hy.-W ięj. pustce całkowitej,

nazywanej.....także świętością (das_ Heilige), jednak coś

' było —musi się napełnić ją urojeniami, to znaczy, j zjawiskami, które świadomość sama sobie tworzy. ii3| Wewnętrzna strona musiałaby zgodzić się na takie jej potraktowanie, byłaby bowiem niegodna lepszego, jako że urojenia są jednak czymś lepszym niż pustka.

Ale strona wewnętrzna, czyli nadzmysłowa „tamta strona" jest czymś, co Powstało. Pochodzi ona że. zja-wiskad jano...stanowi j ego zapośredniczenie. Albo inaczej mówiąc : zjawisko stanowi jej istotę i jest faktycznie tym, co wypełnia ją [treścią]. Świat nadzmysłowy jest więc

światem zmysłowym i postrzeganym, założonym jako taki, jakim jest on w swej prawdzie; a prawda tego, co zmysłowe i postrzegane, polega na tym, by być zjawiskiem ^{1 2}. Tym, co nadzmysłowe, jest więc zjawisko i ako, zjawisko., -m- Gdyby ktoś chciał to rozumieć w ten sposób, żc świat nadzmysłowy jest w takim razie światem zmysłowym, tzn. światem w takiej postaci, w jakiej istnieje on dla bezpośredniej pewności zmysłowej i dla postrzegania — rozumiałby tę sprawę opacznie. . Zjawisko nie jest bowiem światem. z_mysłowęj. wiedzy i postrzegania"" jako świat istniejący, jest to rączej świat zniesiony, i czyli _w istocie rzeczy założony jako    /

Mówi się wprawdzie zwykle, że to, co nadzmysłowe, ^; nie jest zjawiskiem, ale przez zjawisko rozumie się wtedy nie zjawisko, lecz właśnie świat zmysłowy jako rzeczywistość realną.

[3. Prawo jako prawda zjawiska] Rozsądek, który jest tu przedmiotem naszych rozważań, znajduje się właśnie. w takiej pozycji, że strona wewnętrzna zaistniała dlań dopiero jako yoś ogólnego, jako nie wypełniony jeszcze ^treścią] byt_ $am ~w sojnerGFarsfi^-posiada dla rozsądku tylko to negatywne znaczenie,

13*

1

Dialektyka rzeczy zmysłowej (des Diesen) doprowadziła do jej

rozpłynięcia się w ogólności postrzeżenia, dialektyka postrzeżenia zaś doprowadziła do jego rozpłynięcia się w pustej ogólności rozsądku, a ta — poprzez grę sil —■ przeszła w zjawisko, które w ten sposób okazało się prawdą rzeczy zmysłowej i postrzeżenia.

2

Ten sposób ujmowania zjawiska jako czegoś, co jest prawdą ( świata zmysłowego, ale samo nie należy do świata zmysłowego i jest \ czymś wewnętrznym, umożliwia nie tylko ujmowanie świata nadzmy- j słowego jako zjawiska, ale także ujmowanie samego zjawiska jako pro- j duktu rozsądku i jego praw, a tym samym świata nadzmysłowego ■ jako królestwa praw.