DSC00627 (2)

69

IU. Psychologia analityczna C.O. Junga

runków, w jakich przyszło jej żyć, tak aby jej podstawowe życiowe potrzeby mogły zostać zaspokojone. Aktywność jednostki skierowana jest ku światu zewnętrznemu, a wszystko to, co przystosowaniu nie służy, jest tłumione-jako niezgodne ze społecznymi kryteriami przystosowania, łub zapominane - jako niepotrzebne, nieużyteczne w tej fazie rozwoju.

W tej pierwszej fazie z nieróżnicowanej psychiczności (jaźni) zaczyna się wyłaniać i stopniowo krystalizować Ego jako centrum świadomości. Tworzy się ono pod wpływem doznań tak cielesnych, jak i pod wpływem społecznych doświadczeń jednostki. Odpowiednio do tworzącego się Ego kształtuje się Persona. W tej pierwszej fazie wyłania się także jako dominujący jeden typ postawy - ekstra lub introwersja - oraz różnicują się funkcje psychiczne — dwie z nich zaczynają odgrywać podstawową rolę w ujmowaniu świata przez jednostkę, dwie pozostałe, tak jak i druga z postaw, pozostają w nieświadomości. W tym także czasie w obszarze indywidualnej nieświadomości jednostki tworzy się Cień - druga strona Ego.

proces indywiduami ~ jako całość (w obu fazach) jest według Junga ^naturalnym procesem rozwoju, który w pierwszej fazie dokonuje się u wszystkich ludzi; druga faza może się dokonać u każdego człowieka, jihoć nie u wszystkich ludzi się dokonuje.

Pierwsza faza indywiduacji jest tak ściśle związana z biologicznym i społecznym przystosowaniem, że każda jednostka musi przez tę fazę rozwoju przejść niejako z definicji swej istoty. Druga faza, jej realizacja, aczkolwiek zdaniem Junga także w sposób naturalny przysługuje każdej jednostce ludzkiej, jest już sprawą osobistej decyzji. Co więcej, według Junga rozwój w drugiej fazie jest postulatem etycznym--Niepodjęcie rozwoju za-trzymuje jednostkę najiiższym^szczeblu moralnej dojrzałości.

Wejście w drugą fazę indywiduacji, fazę, która decyduje o pełnym ludzkim rozwoju, wiążę się z poważnymi trudnościami psychicznymi: rozbiciem, dezintegracją wykształconych w pierwszej fazie struktur psychicznych (schematów funkcjonowania psychicznego), utratą poczucia wewnętrznej stabilizacji, lękiem i cierpieniem moralnym. Te przykre doświadczenia związane z wchodzeniem w drugą fazę indywiduacji powodują, że większość ludzi cofa się przed szansą rozwoju, którą ta faza indywiduacji niesie z sobą. Stąd, jak pisze Jung, tylko niewielu stosunkowo ludzi decyduje się na rozwój.

Aby dobrze zrozumieć drugą fazę indywiduacji, trzeba uświadomić sobie „stan” psychiczny jednostki pod koniec pierwszej fazy rozwoju oraz istotępunktu krytycznego między oboma fazami, punktu, w którym pierwsza faza się kończy, a zaczyna druga.

Można powiedzieć, że rozwój w fazie pierwszej przebiega według zasad i reguł, jakie opisuje współczesna psychologia rozwoju człowieka.

Aktywność jednostki jest w pierwszym okresie rozwoju określona w sposób niemal zupełny przez czynniki biologiczne i czynniki społeczne. Dojrzewanie organizmu decyduje o formach i przebiegu różnorakiej aktywności, ujawniąją się cechy stanowiące wyraz przyniesionego na świat genetycznego dziedzictwa. Z drugiej strony proces rozwoju kierowa-