integracja003

1. Międzynarodowa integracja gospodarcza — podstawowe problemy teoretyczne

Ważne jest także stwierdzenie, że w sieci powiązań między jednostkami żadna nie może dominować nad innymi. Na podkreślenie zasługuje opinia, że polityka ekonomiczna służy integracji, a zetknięcie się gospodarek powoduje zmiany w ich strukturach i wzajemne powiązania ekonomiczne, oraz to, że integracja jest procesem dynamicznym. Natomiast wątpliwości budzi pogląd, że integracja, czyli obszar solidarności, musi być odczuwana przez wszysduch jej uczestników: wszyscy z powiązań międzynarodowych korzystają, więc wszyscy powinni z nich być zadowoleni. Oznacza to wprowadzenie do koncepcji integracji elementu subiektywnego, a w realnych procesach nie zawsze może on być respektowany.

Obecnie integrację gospodarczą często definiuje się bardzo ogólnie jako proces gospodarczego scalania, czyli proces łączenia w jedną całość oddzielnych dotąd elementów¹⁰. Proces ten może się dokonywać w skali narodowej lub międzynarodowej.

Powstające w wyniku integracji nowe organizmy gospodarcze nie stanowią prostej sumy części składowych¹¹, lecz ,t_hW.QXZą..inną_f^uaetworzoaą-wewnęteoiie i spójną strukturę gospodarczą. Według A. Makacia istotą integracji gospodarczej są przeobrażenia i dostosowania w strukturze gospodarczej krajów, zachodzące zarówno Wewnątrz ich gospodarek, jak i między nimi¹². Na podstawie wzajemnych przystosowań, tworzą.^

rych wyniku powstaje jednolicie spójna i komplementarna struktura gospodarcza. Ścisłe wzajemne powiązania ekonomiczne (ale i polityczne, prawne i społeczne) umożliwiają wyodrębnienie tak powstałego nowego organizmu z całokształtu gospódarkrsydyfo\-yeTr^W^,ewnębizna^śpmstosTekonomiczna nie wykrn cza jednoczesnych związków z krajami spoza ugrupowania.

Międzynarodowa integracja gospodarcza jest więc procesem wewnętrznych i wzajemnych dostosowań struktur gospodarczych integrujących się krajów, tworzeniem trwałych, strukturalnych powiązań gospodarczych, spajaniem ich w jedną całość, stanowiącą w miarę jednolity organizm gospodarczy¹³.

Proces prowadzący do integracji gospodarczej jest długi i .wieloetapowy. Integrację możńaWzpatrywać jako pewien stan osiągnięty przez współpracu-

¹⁰ Wybrane problemy procesów integracyjnych we współczesnej gospodarce światowej, red. E. Oziewicz, UG, Gdańsk 1995, s. 7; Procesy integracyjne we współczesnej gospodarce światowej, red. E. Oziewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 9.

¹¹    Takie rozumienie integracji reprezentuje M. Bye {Eocalisation de l’inwestissement et Commu-naute Economique Europeenne, „Revue Economique” 1958 nr 2, s. 188-189).

¹²    J. Kundera, Liberalizacja obrotów gospodarnych w strefach wolnego handlu, UW, Wrocław 1996, s. 23.

¹³    Współczesna gospodarka..., s. 208.

¹⁴    Por. B. Balassa, The Theory ofEconomic Integration, George Allen and Unwin, London 1962, s. 1.

dak-sie uzasadnione: po pierwsze, integracja dotyczy gospodarek będących w ciąg-tym ruchu, poddających się różnoki&runkowym przemianom; po drugie, oslą-jzriięrip pewnego etapu integracji często zachęca dodalszycE działań integracyjnych. Wśród ekonomistów zajmujących się tą sferą stosunków międzynarodowych przeważa rozumienie integta.cii jako zjawiska dynamicznego, a nie statycznego^.

Inną definicję międzynarodowej integracji podaje H. Tendera-Właszczuk¹'’. Zdaniem tej autorki, międzynarodowa integracja to układ powiązań gospodarczych między krajami umożliwiający każdemu z tych krajów wyższy, maksy-\ malny rozwój gospodarczy i społeczny. Istotą integracji jest dążenie do opty-j malnej struktury międzynarodowych stosunków ekonomicznych.

^    Integrowanic. .sie państw, ich gospodarek jwymaja-zmiari zarówno w struk

turach ekonomicznych, jak i w innych sferach działalności państwa. Takie do-stosowanie wymaga nie tylko określonej polityki ekonomicznej integrujących się .państw_{ ale także micdzynaiodffigych ustaleń. Z tego powodu nieodzownym elementem procesów integracyjnych jest coraz ściślejsza^międzynarodowa koordynacja lub unifutacja polityki ekonomicznej^{1 2 3}.

lak wcześnie! sJLWicrdzuuu^y wyniku działagintegracyjnych pomiaie noagc p.ł-,s-7-..:.pr.cpr<ft_?irŁay-z siecią wzajemnych powiązań, obejmujący ch^coijjZ-więk^ szą liczbę dziedzin i prowadzacych-do komplementarnego rozwoju całych gospodarek miodowych.⁴-

wM .. mi Przyczyny ekonomiczne i polityczne

międzynarodowej integracji gospodarczej

Podstawowym celem międzynarodowej integracji gospodarczej jest wzrost efektywności gospodarczej i w konsekwencji —' rozwój gospodarczy, którego syntetycznym miernikiem jest przyrost produktu i dochodu narodowego^11;.

1

Por. J. Sołdaczuk, Z. Kamecki, P. Bożyk, Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, PWE, Warszawa 1987, s. 311-331; A.J. Klawe, A. Makać, Zarys międzynarodouych stosunków ekonomicznych, PWN, Warszawa 1937, s. 108-110; Współczesna gospodarka..., s. 193-198.

2

¹⁽¹ H. Tendera-Wlaszczuk, Kierunki przebudowy polityki integracyjnej krajów Europy Środkowo--Wschodnitj w drugiej połowic łat S0, AE, Katowice 1991, s. 11.

3

Por. J. Tinbeigen, International Economic Integration, Elsevicr, Amsterdam-Brussel 1954, s. 95. ^ls Inne definicje integracji międzynarodowej zob. w: Międzynarodowe stosunki gospodarczy, red. A. Budnikowskt, E. Kawecka-Wyrzykowska, PWE, Warszawa 1996, s. 267; J. Kundera, wyd. cyt., s. 21-28.

4

^ly Wybrane problemy..., s. 28.