Lachur zarys jezykoznawstwa ogolnego0

Szybki rozwój usług doprowadza do nowego etapu w przekazie informacji - technologia EMS pozwala na przesyłanie tekstu, dzwonków, prostych grafik oraz animacji.

W ramach możliwości komunikacji multimedialnej, w której oprócz głosu przekazywane są również teksty oraz informacje wizualne, najnowsze osiągnięcie (określone mianem standardu telefonii komórkowej trzeciej generacji) stanowi tzw. MMS (Multimedia Messaging Service). Powstał on w wyniku ewolucji popularnego systemu wiadomości SMS. Podczas gdy SMS umożliwia wysyłanie wiadomości ograniczonej do tekstu składającego się z co najwyżej 160 znaków, MMS stwarza znacznie większe możliwości co do rozmiaru i stopnia złożoności przesyłanych informacji. W systemie MMS możliwe jest przesyłanie komunikatów zawierających nie tylko bardzo długie teksty, ale również grafikę, zdjęcia, a nawet filmy video.

UZUPEŁNIENIA I KOMENTARZE. W Internecie stosowane są najróżniejsze skróty i znaki umowne. Oto niektóre z nich: I. Adres poczty elektronicznej najczęściej przybiera postać kilkuczfonową: ame-lia@poznan.com.pl, gdzie „amelia” znaczy ‘kto’, czyli nadawca, @ - ‘w’, „poznan.com.pl” - ‘gdzie’, czyli identyfikuje serwer odbierający korespondencję dla tego użytkownika. W adresie poczty elektronicznej człon występujący po znaku @ to tzw. domena, która zawiera nazwę serwera lub usługi czy też informację o jego lokalizacji i podlega tym samym regułom rejestracji, jak nazwa czy znak firmowy.

2. Warto zwrócić uwagę na stosowanie wielkich liter i znaków interpunkcyjnych. Podobnie jak w pisowni tradycyjnej, tak w „internetowej” stosowanie wielkich liter nie jest dowolne - pierwszy człon adresu poczty, chociaż jest wskazaniem, kto jest właścicielem, zapisujemy najczęściej małą literą, w pisowni tradycyjnej taki zapis jest niedopuszczalny. Trzeba też zwracać uwagę na znaki interpunkcyjne, np. ac - to „akademicka”, com -„firma lub organizacja komercyjna”, edu - „ organizacja edukacyjna”.

3. W Internecie wszystkie kraje mają przypisane kody (chociaż nie zawsze są one używane), np. pl -Polska, au - Austria, ca - Kanada, de - Niemcy, fr - Francja. Jeśli adres nie zawiera kodu, to najprawdopodobniej chodzi o USA. Podział grup dyskusyjnych na kategorie: rec. - hobby i rekreacja, soc. -grupy społeczne, kulturalne i religijne.

4. Język użytkowników IRC rządzi się własnymi prawami. Osoby, korzystające z IRC często używają smileys i akronimów - wyrazów lub skrótów bez kropki, utworzonych z pierwszych liter lub pierwszych sylab kilku wyrazów, np.: AFAIK - as far as / know (o ile wiem), CM - cali me (zadzwoń), TX - thanks (dzięki), NBD - no big deal (nie ma sprawy), OIC - oh,l see (aha, rozumiem). Wszystko, co znajduje się po ukośnej kresce skierowane w prawo (/), jest przez program interpretowane jako komenda. Brak tego znaku przed wprowadzonym tekstem spowoduje, że zostanie on odczytany jako wiadomość. Por.: /A WAY (wiadomość) — zostaw wiadomość, że nie jesteś osiągalny; /BYE - zakończ sesją IRC; /CLEAR - wyczyść okno; IWHO - pokaż listą użytkowników aktualnych kanałów, /WHOIS - wskaż tożsamość danego użytkownika. Wykaz stosowanych w świecie piktogramów i akronimów zawiera publikacja Odtajniony kod SMS-owy (wyd. „Galaktyka”, Łódź 2001).

1.6. Funkcje języka

1.6.1. Interpretacja pojęcia „funkcje języka”

Niełatwo stworzyć sobie rzeczywisty obraz funkcji języka, ponieważ jest on tak wrośnięty w całość ludzkiego życia, że przejawia się niemal w całym naszym świadomym życiu.

UZUPEŁNIENIA I KOMENTARZE. W obrębie poszczególnych nauk uczeni starają się ujednoznacz-nić wyrazy lub wprowadzać nowe terminy zamiast wyrazów języka ogólnego, aby uniknąć wieloznaczności zaciemniającej opis naukowy. W pracach ściśle naukowych współcześni językoznawcy używają wyrazu jązyk najczęściej tylko w znaczeniu ‘kodu’, inaczej: systemu językowego, natomiast wyrazu mowa -dla oznaczenia zarówno kodu, jak też mówienia i tekstów. Jednakże w języku ogólnym wyraz mowa nie zawsze da się już użyć (w niektórych kontekstach jest to wyraz nieco przestarzały: mowa polska, uczyć sit; mowy przodków). W tekstach popularnonaukowych nieuniknione jest posługiwanie się wyrazem .język" w różnych jego znaczeniach. W miarę potrzeby trzeba jednak używać wyrażeń bardziej jednoznacznych, takich jak kod językowy i jak wypowiedź lub tekst. Niektórzy odróżniają wypowiedź jako ustny wytwór mowy od tekstu jako wytworu pisanego. Jednakże najczęściej zarówno wy powiedź, jak też tekst oznaczają po prostu wytwory mówienia, natomiast określenia: tekst pisany, mówiony, wypowiedź ustna, pisemna informują o tym, w jakiej formie ten wytwór jest przekazywany odbiorcy. Poniżej będziemy używać terminu funkcje języka, rozumiejąc pod nim również funkcje wypowiedzi, mowy i tekstu.

Jeżeli chce się w sposób uporządkowany rozważać zagadnienie funkcji języka, należy wprowadzić wyraźny podział na kod językowy (tj. język) oraz tekst i mówienie. Inne bowiem funkcje pełni język rozumiany jako kod, inne język jako mówienie, jeszcze inne język jako tekst.

Podstawową funkcją kodu językowego jest wyodrębnienie i nazywanie elementów otaczającej nas rzeczywistości. Mówimy krzesło - i wyodrębniamy w ten sposób myślowo mebel służący do siedzenia i mający z tyłu oparcie. Mówimy stół i wyodrębniamy w ten sposób mebel, najczęściej drewniany, składający się z blatu opartego na nogach, służącego do spożywania na nim posiłków, pisania, stawiania różnych przedmiotów. Mówimy siedzieć - wskazując na zajmowanie określonej pozycji, w której ciało załamane w biodrach spoczywa całym ciężarem na pośladkach, a nogi są zwykle zgięte w kolanach. Ludzie mówiący jednym językiem - tak samo lub w sposób zbliżony rozumieją większość wyrazów swego języka i dzięki temu mogą się ze sobą porozumieć. Kod językowy służy do budowania tekstów i ich interpretowania. Jego składniki (mówiąc w uproszczeniu: wyrazy, końcówki) stanowią tworzywo i spoiw-o tekstu.

Mówienie i pisanie to czynności, których celem jest wytwarzanie bądź też powtarzanie już wytworzonych tekstów. Sposób mówienia intonacja, akcent, ton, tempo i siła głosu, a w kodzie pisanym interpunkcja - modyfikują i uzupełniają przekaz treści, współuczestniczą w kształtowaniu funkcji tekstu.

Kod (język) i mówienie służą - powtórzmy to jeszcze raz - wytwarzaniu tekstów. Natomiast same teksty pełnią wiele funkcji wykraczających poza krąg języka (pod terminem „funkcja” będziemy rozumieć rolę, jaką dany element pełni w języku).

Język jest narzędziem, które służy nam na wiele różnych sposobów. Funkcje języka można poznać, zastanawiając się głębiej, jaką rolę język odgrywa w społeczności, która się nim posługuje, jaką funkcję mają nasze wypowiedzi językowe w różnych aktach komunikacji i jak język służy naszym praktycznym działaniom.

UZUPEŁNIENIA I KOMENTARZE, t. W literaturze językoznawczej spotkać można rozmaite klasyfikacje funkcji języka, bardzo zróżnicowane jest także ich nazewnictwo. Funkcje przypisywane bywają bądź językowi (kodowi), bądź tekstowi, bądź wypowiedzi. W tzw. praskiej szkole strukturalistycznej za K. Biihlerem wyróżniono trzy funkcje języka: przedstawieniową (zwaną później kognitywną, symboliczną, denotatywną, referencjalną, reprezentatywną), ekspresywną (zwaną także emotywną) i impre-sywną (zwaną także apelującą, imperatywną, konatywną). R. Jakobson wyróżnił dalsze trzy funkcje języka: fatyczną, poetycką i metalingwistyczną {metajęzykową). Niezależnie od wymienionych wyróżnia się jeszcze, zasadniczą dla języka, funkcję komunikatywną.

2. Praska szkoła strukturalistyczna - to główny kierunek badawczy strukturalizmu europejskiego, koncentrujący się wokół Praskiego Koła Lingwistycznego; zorganizowane przez Vilema Mathesiusa i Romana Jakobsona aktywną działalność prowadziło w latach 1926-1939; szkoła przyjęła założenia F. de Saussure’a, nadając im jednak interpretację funkcjonalną: .język jest systemem środków wyrazu przystosowanych do pewnego celu”.