Print0004 TIF

4 PEDIATRIA

Płód 2 mieś.    5 mieś.    Noworodek    2    6    12    25 lat

Ryc. 1.1. Zmiany proporcji ciała w okresie rozwoju w dzieciństwie i młodości.

a--'

kowego). Większość noworodków osiąga urodze-niową masę ciała około 10. dnia życia,

Proporcje ciała noworodka cęchuje duża głowa, krótka szyja, długi tułów, z, klatką piersiową o .ksztąlęię_okr^głym i krótkie kończyny dolne. Środek ciężkości ciała znajduje się na wysokości pępka (u dorosłych na wysokości spojenia łonowego) — ryc. 1.1.

Noworodek przyjmuje na początku pozycję zgię-ciówą (kończyny zgięte we wszystkich stawach), przypominającą ułożenie płodu, ą następnie grzbietowo-wyprostną. Jego aktywność związana jest przede wszystkim z zaspokajaniem uczucia głodu — płacze, odwraca głowę, układa usta w „ryjek” pod wpływem każdego bodźca w okolicy ust (od-

. Charakterystycznymi cechami motoryki noworodka są:

1.    Nieporadność ruchowa, stwarzającą równo-c^śnię wielki potencjał, i szansę na. wszechstronny rozwój motoryczny.

2.    Uogólnione reakcje ruchowe — na pobudzę-

•    *    *    jr *    * f    •    ■    *

nie jednej części ciała reaguje cały organizm (np. „noworodek płacze całym ciałem”); zwiększone napięcie mięśniowe.

~ 3. Obecność wrodzonych odruchów bezwarunkowych, instynktownych, które możńapodzięlićpa trzy grupy:

niezbędne do życia: ssanie, oddychanie, połykanie, kichanie, odruchy obronne (np. odruch spojówkowy);

^^dające początek rozwojowi odruchów warunkowych i innych czynności ruchowych: zaciskanie dfoEuTbo podrażnieniu ich wewnetrznei

—    atawistyczne, wywodzące się z rozwoju filoge-netycznego, zanikająć^po~kIlku tygodniach lub miesiącach: odruch pływania, odruchy Moro, Babińskiego.

pkres niemowlęcy — do 12. miesiąca życia

Jest to faza najintensywniejszego rozwoju somatycznego i motorycznego w całym okresie życia zewnątrzłonowego (tab. 1.1). W ciągu pierwszych 12 miesięcy życia niemowlę zwiększa:

—    długość ciała o 25 cm (połowę tego co w okresie wewnątrzłonowym);

—    masę ciała o 6-7 kg — urodzeniową masę ciała podwaja około 5. mż., a potraja w 12. mż.; największy przyrost masy ciała występuje około 9. mż., w następstwie zwiększenia ilości podskórnej tkanki tłuszczowej (niemowlę staje się „pulchne”).

Około 12. mż. wyrównują się obwody głowy i klatki piersiowej. Ciemiączko przednie zmniejsza się około 6. mż., a zamyka się między 9.-18. mż.

Pierwsze zęby mleczne (dolne siekacze) wyrzyna-ją się przeciętnie w 6. mż. W końcu pierwszego roku życia dziecko ma 6-8 zębów (duże różnice indywidualne).

Okres niemowlęcy charakteryzuje szybkie tempo dojrzewania ośrodków motorycznych i sensorycznych w o.u.n. Znajduje to wyraz w bogactwie przejawów rozwoju psychomotorycznego dziecka (patrz rozdział 2). Do najbardziej charakterystycznych zjawisk tego okresu należą:

—    kształtowanie sie 1rr7vw;~- ^ł—