I
Na przestrzeni lat, wraz z rozwojem „naukowej organizacji pracy” powstały pewne wytyczne i zalecenia odnośnie działania zorganizowanego, które w praktyce pozwalają na osiągnięcie określonego typu korzyści po iclt zastosowaniu. Często w sposób intuicyjny osoby zarządzające (szczególnie właściciele niedużych przedsiębiorstw) stosują je w praktyce, na przykład wprowadzając podział pracy (w piekarni jedne osoby zajmują się przygotowaniem ciasta, inne formowaniem pieczywa, a jeszcze inne wypiekiem lub załadunkiem), czy też organizując sposób pracy tak, by każdy pracownik nie spędzał bezczynnie czasu i „miał co robić”. Tego typu, zaobserwowane zorganizowane działania znalazły swoje ugruntowanie w nauce. Wprawdzie zostały sformułowane podczas prowadzenia prac badawczych w przedsiębiorstwach przemysłowych, jednak w rzeczywistości znajdują zastosowanie we wszystkich rodzajach działań i w lóżnycli typach organizacji. Warto zatem przyjrzeć się tym klasycznym zasadom oraz zgłębić je, przemyśleć i zrozumieć zjawiska jakie im towarzyszą.
3.1 Trawo podziału
Do fundamentalnych praw zaliczane sąWł:
1. Trawo podziału (Adam Smith)
2. Trawo koncentracji (Friderick W. Taylor)
3. Trawo wzrastającej produkcji (Karol Adamiecki)
4. Trawo harmonii (Karol Adamiecki)
5. Reguła przekory (H. Le Chalclier i K.F. Braun)
6. Zasada racjonalnego gospodarowania.
Prawo podziału (Adam Smith)
Jeżeli powtarzająca się praca jakiejś jednostki lub zespołu zostanie podzielona w len sposób, że każdą czynność składową oddzielimy i wykonywać będziemy seriami, na określonym poziomie specjalizacji, to ogólny nakład pracy i środków wytwórczych zmniejszy się.
Trawo podziału bezpośrednio odnosi się do korzyści jakie można osiągnąć w wyniku pojawiającej się, dzięki jego zastosowaniu, specjalizacji. Specjalizacja to osiągnięcie umiejętności, biegłości w pewnej dziedzinie, w zawężonym wycinku pracy, do której posiada się najlepsze predyspozycje.
Todział pracy i specjalizację, jaka w związku z jego zastosowaniem nastąpiła, uznaje się za silę napędową gospodarki przemysłowej. Skutkiem ich zastosowania stało się olbrzymie ograniczenie kosztów produkcji, wzrost wydajności, a w ostatecznym rozrachunku stworzenie produkcji masowej, dostępnej dla szerokiej grupy klientów.
f" Stabryla A, Trzcieniccki J (icrl), Organizacja i Zarządzanie zarys problematyki, PWN, Warszawa 1986. s 27
-63-