budc< l'\o$bt 'Wod^cj1 (
lut 5
Jg.VuU 5 i
6.1 Geneza strategicznego zarządzania organizacjami
Współczesność często kojarzy się z wielowymiarowością, dynamiką i intensywnością zmian. Chociaż zmiana jest nieodłącznym elementem naszego życia, to ciiigle narastają trudności dotyczące rozumienia i celowości zachodzących przemian. Odciskają one również swoje piętno na sposobie zarządzania organizacjami, których kierunek rozwoju jest zależny od interpretacji przeszłych, ale i też istniejących zdarzeń. Menedżerowie XXI wieku stają się swoistego rodzaju kreatorami i moderatorami przyszłych stanów, których istota niekoniecznie musi stanowić oparcie w zdarzeniach przeszłych, lecz niewątpliwie powinna zawierać w sobie rdzeń wartości kluczowych dla organizacji. Wyzwania XXI wieku stwarzają imperatyw rozstrzygania o kierunkach strategicznego rozwoju organiz.acji w oparciu o rozumienie sil wywołujących zasadnicze przeobrażania i w związku z tym skłaniają do przyjęcia nowego sposobu myślenia o przyszłości.
Koncepcja ta pojawiła się jako wynik ewolucji na drodze rozwoju teorii i praktyki. W warunkach wzrostu dynamiki otoczenia, jego szybkich zmian określanych mianem Imbulenlnych, również sposób zarządzania organizacjami musiał ulegać modyfikacjom. Wyzwania ws|)ó!czcsnyoh, burzliwie rozwijających się rynków, nieciągły charakter zachodzących w nim zmian, globalizacja działalności przedsiębiorstw, olbrzymi postęp technologiczny, to niektóre czynniki wymuszające zmiany również w sferze kierowania organizacjami. Przedsiębiorstwa, dążąc do maksymalnej zgodności i dostosowania będących w ich posiadaniu zasobów do wymogów stawianych przez burzliwe otoczenie, były zmuszone do dokonania zmian w sposobie zarządzania.
Wymienione wyżej determinanty ewolucji procesu zarządzania organizacjami stały się immanentnym składnikiem i moderatorem współczesnego rozumienia problematyki zarządzania ukierunkowanej na aspekt strategiczny.
Strategiczne zarządzanie jest podstawową płaszczyzną zarządzania przedsiębiorstwem. Jego celem jest dostosowanie przedsiębiorstwa do otoczenia, tak, aby osiągnęło ono przewagę konkurencyjną. Jako wyodrębniona dyscyplina, powstało w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia.
We wczesnych stadiach rozwoju produkcji wielkoprzemysłowej, rozwój i wzrost firmy nie wymagał podejmowania skomplikowanych działań. Ustabilizowane otoczenie oraz istniejące wówczas nieskomplikowane technologie implikowały proste strategie rozwoju. Jednakże wraz z postępem technicznym oraz rozwojem gospodarczym i społecznym otoczenie staje się coraz bardziej złożone, zmienne oraz niepewne. Jednocześnie ogromnie wzrastają możliwości produkcyjne przedsiębiorstw, lak pod względem złożoności produktu, jakości, ilości, jak i asortymentu. W tych warunkach opracowanie i wdrożenie przedsięwzięć rozwojowych staje się coraz bardziej złożone i wymaga wsparcia ze strony nauki. W ten sposób wykształciła się w latach pięćdziesiątych nowa dyscyplina, którą nazwano później: zarządzanie strategiczne. Powstała ona na bazie ekonomii, teorii organizacji i zarządzania oraz cybernetyki1'™.
0,1 Pierścionek Z., Strategie rozwoju firmy, PWN, Warszawa 2001, s. 18
-125-