6.3 Zasady zarządzania strategicznego
Według U Wawrzyniaka zarządzanie strategiczne powinno sit; opierać na systemie wartości, które tworzą podłoże do formułowania zasad zarządzania organizacjami, które obrazuje tabela 14. Odnosząc się jednak do problematyki kształtowania wartości trzeba dodać, iż one z kolei tworzą fundament kultury organizacyjnej.
Można wyróżnić dwie typowe orientacje w kulturze organizacyjnej:1
• zorientowanie na klienta, gdzie typowe wartości wiążą się z koniecznością oceniania wszystkich decyzji dotyczących klienta za wzglądu na zaspokojenie jego potrzeb lub też przyjmowanie zasady: „klient zawsze ma racją";
• zorientowanie na produkt, gdzie wartości są całkowicie odmienne: najważniejszym staje się projektowanie i rozwijanie produktu, który musi być doskonały, bowiem od tego zależy przyszłość organizacji.
W istocie jednak można znaleźć wspólny mianownik w ramach prezentowanych podejść, bowiem o ile orientacja na klienta wskazuje jednoznacznie bezpośredniego beneficjenta strategicznego ukierunkowania działań podejmowanych przez organizacje, o tyle podejście „produktowe", zakładające w konsekwencji wytworzenie idealnej oferty produktowo — usługowej, odnosi jakość oferty także do oczekiwań klienta, który jest naturalnym weryfikatorem jej doskonałości.
W organizacjach non - profit prezentowane podejścia i wynikające z nich mady zarządzania strategicznego przekładają się na myślenie kategoriami zaspokojenia możliwie największego wachlarza potrzeb i oczekiwań klientów, z którymi niewątpliwie powinny być powiązane zachowania członków organizacji, wyznawane przez nich normy, przekonania i wartości czyli elementy tworzące kulturą organizacyjną.
por J Rokita, Zarządzanie stralegicznc, Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa 2005, s. 325
Przyjmowanie wartości |
Respektowane zasady |
Otwartość |
• Traktowanie świata jako wspólnego miejsca do zaopatrywania się. produkcji i handlu (Izn. globalizacja zachowań przedsiębiorstw). • Uznanie, że najskuteczniejsze są kontakty bezpośrednie, nie-sformalizowane (tzw. przedsiębiorstwo bez drzwi). • Podkreślenie, że wzajemne zaufanie jest więcej warte dla wyników i klimatu społecznego, niż najbardziej sprawne systemy organizacyjne |
Komplekso wość |
• Rozwiązywanie problemów, a nie tylko spełnianie funkcji (czynności) jest istotą zarządzania. • Traktowanie organizacji jako części otoczenia, które stanowi dla niej zbiór szans i zagrożeń oraz determinuje osiąganie sukcesu w działaniu. • Uznawanie, że dla rozwoju organizacji równie ważne jest osiąganie efektów ekonomicznych, jak i rozwój ludzi. |
Orientacja na przyszłość |
• Zarządzanie oparte na wizji przyszłości organizacji, nawet odległej w czasie. • Rozwiązywanie dzisiejszych problemów z punktu widzenia przyszłości. • Uznawanie, że postęp jako wyraz rozwoju organizacji jest daleko ważniejszy niż przetrwanie. |
Kreatywność |
• Zagospodarowanie wiedzy ludzkiej jest daleko ważniejsze niż zasobów rzeczowych. • Respektowanie zasady rerum novaruin cupidus (chciwy nowych rzeczy) przez wszystkich i wszędzie. • Poszukiwanie i wspieranie liderów. • Rozwijanie u ludzi poczucia potrzeby osiągnięć i sprawdzania się w pracy |
Orientacja na wyniki |
• Wypracowanie bogactwa zamiast jego liczenia i uzyskiwania go przez rozszerzanie formalnych kompetencji. • Przyjęcie uzyskiwanych wyników, a nie wykonywanych czynności, posiadanych dyplomów czy cecli osobniczych za podstawowe kryterium oceny. • Nacisk na działanie: „zrób to:' „wypróbuj to”. |
Współdziała nie |
• „Poszukujemy partnerów” zamiast prawa dżungli i działania w pojedynkę. • Poszukiwanie konsensusów, negocjowanie. • Orientowanie form, procedur i metod organizacyjnych na współdziałanie, a nic na zapewnienie dominacji czy ochronę zajmowanej pozycji. |
Źródło: D. Wawrzyniak, Zarządzanie strategiczne. Naukowa fikcja czy praktyka działania, Organizacja i Kierowanie 1993, nr 2, s. II
-131-