i',
mi
6.6 Rodzaje stratcjjii
Zróżnicowanie pojęciowe terminu strategia przekłada się także mnogość jej rodzajów i kryteriów wyodrębnienia. Jednym z przykładów ramowego podziału strategii jest typologia strategii zarządzania, którą zaproponowali H. Sle-inmann i G. Schrcyógg (tabela 16).
Tabela 17. Ramowy podział strategii zarządzania
Kryterium różnicowa-nia/przcdmiol |
Określenie |
Organizacyjny zakres ważności (kryterium strukturalne) |
Strategie na poziomie przedsiębiorstwa (corporatc strategy) Strategie obszarów działalności (business strategies) Strategie obszarów funkcjonalnych (functional strategies) |
Funkcja |
Strategie zbytu Strategie produkcji Strategie badań naukowych i rozwojowych Strategie inwestycyjne Strategie finansowania Strategie personalne |
Kierunki rozwoju |
Strategie wzrostu Strategie stabilizacji Strategie kurczenia produkcji |
Zachowanie się na rynku |
Strategie ataku Strategie obrony |
Produkt/rynki |
Strategie penetracji rynku Strategie rozwoju rynku Strategie rozwoju produktu Strategie dywersyfikacji |
Przewaga konkurencyjna |
Strategie przywództwa w zakresie kosztów Strategie wyróżniania produktu Strategie koncentracji |
Źródło Staninami H i Schreyógg G, Zanudzanie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1998, s. 59
Spośród wielu różnych ujęć wyróżnia się trzy poziomy formułowania strategii rozwoju organizacji:
I. Strategie korporacji, gdzie formułuje się wizję strategicznego rozwoju dla
całej firmy;
HO
2. Strategie określonego rodzaju działalności. Strategie na tym poziomie powinny dać odpowiedź na pytanie: jak firma zamierza konkurować na rynku
(rynkach) i z jakim produktem.
3. Strategie Funkcjonalne, utożsamiane z funkcjami realizowanymi przez jednostki stanowiące składowe danej organizacji, do których najczęściej zalicza się:
• strategię rozwoju marketingu,
• strategię finansową,
• strategię produkcji,
• strategię badań i rozwoju,
• strategię rozwoju potencjału ludzkiego.
Najpopularniejsze ujęcie strategii konkurencji zostało zawarte w teorii M. E. Portcra. Uważa on, że istnieją trzy potencjalne strategie, za pomocą których można uzyskać lepszy wynik od innych firm w danym sektorze. Są to strategie:173
1. wiodącej pozycji pod względem kosztów całkowitych,
2. zróżnicowania (dyfercncjacji),
3. koncentracji.
Niekiedy firma potrafi skutecznie stosować więcej niż jedną z tych strategii, chociaż, rzadko kiedy jest to możliwie. Skutecznie wdrożenie którejkolwiek z tych strategii zazwyczaj wymaga całkowitego zaangażowania się i przyjęcia wspomagających rozwiązań organizacyjnych, które ulegną rozproszeniu, jeśli istnieje więcej niż jeden podstawowy cel. Podstawowe rodzaje strategii są sposobami osiągania lepszych wyników od tych, które osiągają konkurenci w sektorze; struktura niektórych sektorów umożliwia wszystkim należącym do nich firmom uzyskiwanie wysokich zysków, podczas gdy w innych powodzenie w stosowaniu jednego z podstawowych rodzajów strategii może zapewnić osiągnięcie zaledwie zadowalających zysków w pojęciu absolutnym.174
Skuteczne wdrożenia tych strategii wymaga odmiennych zasobów i umiejętności, a także odmiennych układów organizacyjnych, procedur kontrolnych i systemów zachęt. Niektóre z powszechnie występujących zależności przedstawia tabela 17.
I7' Porter M E., Strategia konkurencji., PWE, Warszawa 1996, s. 50 174 Porter M. E., Strategia konkurencji, op. cii., s. 50-51
-141-