0305

288

Badanie sił przyrody i ocena pożyteczne! ich wartości.

wskazówek pierwotnych do oznaczenia części składowych tego osadu. Thurneysser więc jest twórcą analizy wód mineralnych, która ciągle doskonaliła się a w wieku XIX dosięgła najwyższego rozwoju przy swym znakomitym przedstawicielu Remigjuszu Fresenjuszu (1819—97). Ten poddał ścisłym i gruntownym badaniom prawie wszystkie znane wtedy wody mineralne i położył przez to nieocenione zasługi dla balneoterapji.

Jakie jednak stanowisko względem nauki Paracelsa zajęli lekarze dawnych szkół medycznych, możemy najlepiej ocenić z tego, że w roku 1566 parlament paryzki zabronił stosowania znacznej ilości wskazanych przez niego środków leczniczych i zakazał lekarzom pod najwyższą karą przepisywania tych lekarstw. Gdy mimo to Teodor Turąuet de Mayerne, gorliwy zwolennik Paracelsa, wprowadził w użycie 1603 roku preparaty antymonowe, ogłoszono go za niegodnego do sprawowania obowiązków lekarskich i zabroniono wszystkim lekarzom odbywać z nim konsultacje. Niezależnie od tych nieprzyjaznych objawów idee Paracelsa zdobyły sobie uznanie, gdyż wszyscy znakomitsi ludzie, potrafili wydzielić z pośród rzetelnych jego poglądy fałszywe i zapewnili tym pierwszym z czasem wpływ największy i uznanie.

Z pośród tych wybitnych zwolenników nauki Paracelsa musimy postawić na czele Andrzeja Liebau, albo Libayiusa, jak on sam siebie nazywał (um. 1616). Pomimo całej swej wiedzy Libavius był gorliwym szermierzem idei uszlachetniania metali, pozatem poglądy jego odznaczają się wielką jasnością i trafnością sądów. Z gorliwością przystąpił do wprowadzenia w użycie środków leczniczych, przygotowanych sposobem chemicznym i podczas tej pracy zdołał także pomnożyć sposoby ich przygotowania a nawet wykonać wiele bardzo ważnych odkryć chemicznych. On to jest twórcą metody, dzisiaj jeszcze stosowanej, otrzymywania kwasu siarkowego z dwutlenku siarki w obecności kwasu azotnego. Sposób postępowania był tak dokładnie opracowany, że na tej podstawie można było prowadzić fabrycznie wyrób kwasu siarkowego, a czem jednak nikt nie pomyślał wtedy. Prócz tego Libavius dowiódł jednocześnie, że otrzymany za pomocą wskazanego przez niego sposobu kwas jest zupełnie identyczny z tym, jaki możemy otrzymać z ałunu lub koperwasu żelaznego. Nadto jest on wynalazcą różnobarwnych szkieł topliwych i autorem pierwszego podręcznika chemji, który ukazał się w 1595 roku, miał wiele wydań i uchodził przez długi czas za najlepszą pracę o chemji.

Po Paracelsie najznakomitszym przedstawicielem okresu medycznego alchemji był Jan Baptysta van Helmont (urodził się w Brukselli 1577, umarł tamże 1644). Dzieła Paracelsa tak wpłynęły na niego, że stał się jego zwolennikiem gorącym i jako zadanie swego życia postawił sobie dalszy rozwój myśli Paracelsa a także zwalczanie zwolenników zasad Galena. Van Van Helmont był adeptem alchemji z przekonania: utrzymywał, że posiada nieznaczną ilość kamienia filozoficznego, i dzięki temu dochodzi do znakomitych wyników. Przekonany był również głęboko o istnieniu substancji,