0066

VII.

Tatry ').

Najwspanialszą grupą górską w obrębie ziem polskich są Tatry. Smukłe a potężne rozsiadły się na przestrzeni więcej niż 1000 kim⁵, opierając się z jednej strony o Spiż, z drugiej o Liptów i Orawę; Podhale zamyka je od północy.

Tatry stanowią osobne gniazdo górskie, mało podobne do łańcucha Karpat, z którego się wyłaniają. Wysokie i stronie ściany z litego granitu, głębokie przepaści, szczerbata i ostra linia ich grani odrazu wyróżniają je od grzbietów sąsiednich Beskidów i Magur. W powietrznej linii, od Salatyńskiego i Siwego Wierchu do Jaskiń Bielskich rozciągają się Tatry na 60 kim wzdłuż, zajmując wszerz blizko 20 kim. Główne ich grzbiety biegną ze wschodu na zachód, boczne zaś przeważnie na północ i południe. W tych też ostatnich kierunkach idzie większa część dolin tatrzańskich. Odpowiednio do charakteru szczytów i grani — poniekąd pod względem geologicznym - Tatry można podzielić na trzy wielkie grupy, o wybitnie odmiennych cechach, mianowicie: Tatry Zachodnie, Tatry Wysokie i Tatry Bielskie. Zachodnie, poczynające się od przełęczy Huciańskiej, Białemi Skałami, łagodną linią trawiastych grzbietów i szczytów ciągną się z zachodu na wschód, wypukłością tej linii zwracając się ku południowi. Przełęcz Liliową pod Skrajną Turnią, spadającą z jednej strony w dolinę Suchej Wody, z drugiej w dolinę Wierchcichą, można uważać za granicę pomiędzy Tatrami Zachodniemi a Wysokiemi. Na obszarze tym jedynie grupa Rohaczów budową turni

‘) Skreślił Maryusz Zaruski.