276 GEOGRAFIA FJZFCZNA ZIEM POLSKICH
niskich wodostanach woda przybiera aż do zimy i to tem prędzej, czem wcześniej zima się rozpoczyna: wodostany października w dorzeczu Niemna są już wyższe od czerwcowych, w dorzeczu Wisły zaś (Kraków, Warszawa), nawet wodostany listopadowe jeszcze są niższe od czerwcowych; stoi to — co prawda — także w związku z różnicą wielkości dorzecza, bo w małych dorzeczach zmiany w stosunkach meteorologicznych prędzej się odbijają jak w wielkich.
Ponieważ topnienie śniegów w dzień chyżej postępuje niż podczas nocy, więc wszystkie stany wody wiosenne mają słabe wahania w przeciągu 24 godzin. Wysokie wodostany wiosenne opóźniają się naturalnie ku północy i równocześnie ku wschodowi: ŚS na Odrze i Wiśle średniej w III, w dolnej (Schwedt) i na Niemnie w IV; ŚWS nastę-
/ |
\\ |
30 | ||||||||||
f t 11 |
\ \ I \ | |||||||||||
t 11 • |
\[ \ i \ k \ |
JCO | ||||||||||
TT' /f: / ♦- |
t. t. |
\ | ||||||||||
jj |
SJT* l; |
\ \ V- |
y / |
s \ * |
_10 | |||||||
* Lp |
\ X |
/ |
*.S; | |||||||||
0 |
y / _L,_uf—a-
r S M I J w m r M EL BL R Jłys 7. Przebieg pawoc7xi yia. ZłJcSct.
.....UJisfa garnat. ^1 5Ćn i,u.
puje w Odrze, Wiśle średniej i Pregole w III, na Niemnie w IV. Wogóle ŚWS podnosi się pod pierwszym wpływem topniejących śniegów trochę prędzej, a ŚNS trochę później niż ŚS. Wszystkie wmdostany opóźniają się zresztą w dół rzeki zawsze o tyle dni, ile wody potrzebują do przebiegania koryta rzecznego.
§ 41. Przejście w rzekach polskich charakteru górskiego na nizinny. (Ob. Tabl. III i IV.). Zarówno w wodostanach, jak też w oro-grafii (§ 29—32) rysuje się ta właściwość rzek bałtyckich, że podczas swego biegu przybierają czem bardziej nizinny charakter (obacz Tablicę IV). Przypominając, że dla okolic nizinnych charakterystyczne są powodzie wiosenne, natomiast dla górskich obok nich jeszcze bardziej powodzie letnie, zaznaczamy, iż ŚS zimowy rośnie ku dołowi, a ŚS letni maleje w tym samym kierunku, choć nieznacznie (na Wiśle poniżej ujścia Dunajca). ŚWS zimowy jeszcze znaczniej rośnie ku dołowi (na Wiśle od 75 do 99%), a zarazem ŚNS obniża się podobnie jak ŚS