90 N. CYBULSKI
dając na górnej miseczce ciążarki, obciążamy ją coraz bardziej aż do chwili, w której skóra pod płytką staje się nieco bledszą od otoczenia. Ciężar, który działa na skórę przez płytkę, możemy w tei chwili uważać za równy ciśnieniu krwi w naczyniach włoskowa-tycb, blednienie bowiem skóry świadczy, że wskutek ucisku, spowodowanego ciężarem, działającym na płytkę, krew do naczyń nie dochodzi. Obciążenie możemy oczywiście uskutecznić także w inny sposób n. p. dolewając do miseczki nad pręcikiem małemi ilościami rtęć. Znając ciężar, którego użyliśmy do obciążenia, znając powierzchnię płytki wyrażoną w kwadratowych milimetrach, możemy obliczyć ciśnienie na 1 mm2; tą metodą u człowieka wykazano ciśnienie około 30 mm. Hg.
W błonach przeźroczystych ciśnienie można oznaczać pod mikroskopem ; i tu podobnie jak w poprzednim aparacie obciążamy ułożoną na przeźroczystej błonie szklaną płytkę i oznaczamy ciśnienie, przy którem ustaje ruch krwi w błonie obserwowanej przez mikroskop.
Ciśnienie w naczyniach włoskowatych, podobnie jak w tętnicach jest oczywiście także zmienne, zależy nietylko od ciśnienia w tętnicach, ale także od siły ciężkości i będzie ono inne, gdy je oznaczamy n. p. w ręce podniesionej do góry lub opuszczonej na dół i różnica będzie się równała w przybliżeniu ciśnieniu słupa wody, mającego wysokość różnicy jednego i drugiego położenia. Ciśnienie krwi n. p. pod paznokciem, gdy rękę opuścimy, dochodzi do 54 mm. Hg., gdy rękę podniesiemy, wynosi tylko 24 mm. Hg. Założenie lekko zaciskującej opaski naokoło palca lub ręki podnosi ciśnienie do 143 mm. Hg. Oznaczenie ciśnienia w łapce żaby (błona pławna) wykazało, że ruch krwi pod mikroskopem ustaje, gdy ciśnienie szkiełka na błonę wynosi około 100—150 mm. słupa wody.
Ciśnienie W żyłach. Przyrządy, któremi się posługujemy do oznaczenia ciśnienia w tętnicach właściwie wcale się nie nadają do oznaczenia ciśnienia w żyłach, z powodu, że ciśnienie w żyłach jest stosunkowo nizkie i z reguły przedstawia bardzo małe wahania. Manometr więc rtęciowy lub sprężynowy, przystosowany do zmian wahania ciśnienia w tętnicach, chociaż i wykazują dodatnie lub ujemne ciśnienie w żyłach, lecz wcale nie mogą wykazać nieznacznych zmian w tem ciśnieniu z powodu swej względnie małej czułości i nie mogą dać żadnego wyobrażenia o charakterze tych zmian. Zastosowanie bardzo czułych przyrządów jest także niemożliwe