94293901

F1ZY0L0GIA UKŁADU KRWIONOŚNEGO 123

więcej są bolesne, tem szybciej w następnym okresie wywołują rozszerzenie, podczas gdy niebolesne powodują przeciwnie coraz większe zwężenie. Na krzywej ciśnienia krwi efekt ten może być odrazu wykazany. Chwilowemu zwężeniu naczyń na krzywej ciśnienia odpowiada chwilowe podniesienie się ciśnienia, które szybko przechodzi w mniej lub więcej wybitne obniżenie. Te zmiany w ciśnieniu krwi, jako reakcya nerwów zwężających naczynia, tem się charakteryzują, że posiadają stosunkowo długi okres utajonego podrażnienia, od kilku do kilkunastu sekund i zawsze występują stopniowo. Doświadczenia tego rodzaju muszą być wykonywane na zwierzętach kuraryzowanych w celu uniknięcia zmian w ciśnieniu krwi, które mogą być spowodowane przez ruchy mięśni, zmiany ciśnienia w jamie brzusznej i zmienne a silne ruchy oddechowe.

Zależność ośrodka nerwów zwężających naczynia z jednej strony od miejscowych wpływów, z drugiej od impulsów dośrodkowych tłómaczy nam, dlaczego prawie przez całe życie w ustroju ośrodek ten pozostaje wciąż czynnym, w stanie tonicznego podrażnienia. Skutkiem tego stanu nerwy zwężające naczynia również przez całe życie są w stanie mniej lub więcej czynnym i utrzymują naczynia w stanie zwężonym. Dlatego też przecięcie nerwów zwężających pociąga za sobą zawsze większe lub mniejsze rozszerzenie naczyń.

Do nerwów, które wywołują odruchowo miejscowe rozszerzenie wskutek zahamowania pewnej, tylko dla tej miejscowości przeznaczonej grupy ośrodków, w pierwszym rzędzie wypada zaliczyć nerw uszny duży (ouricularis magnus), który podczas drażnienia dośrodkowego końca w pierwszej chwili występuje w roli nerwu wywołującego odruchowe zwężenie, następnie jednak pociąga za sobą bardzo znaczne rozszerzenie naczyń.

Drugim podobnym do tego nerwu jest nerw depresyjny czyli _vdepressor“. Jest on gałązką nerwu błędnego i krtaniowego górnego, z którymi równolegle przebiega na szyi aż do serca. Znaleziono go u królika, kota, konia i u niektórych innych zwierząt. Jest on jakby nerwem czuciowym serca. Drażnienie dośrodkowego końca tego nerwu (patrz ryc. 60), przeciętego lub nie przeciętego, pociąga za sobą znaczne obniżenie ciśnienia wskutek rozszerzenia naczyń przeważnie w jamie brzusznej ^J).

*) Porter i Beyer wbrew innym badaczom twierdzą, że n. depressor