9429
9601

180 JAKUB PARNAS

ciśnieuiem, dają więc zupełną charakterystykę sprawy oddechowej danej cieczy. Możemy z niej odczytać zarówno zapas gazu przy danem ciśnieniu, jak i przy danej zawartości gazu w cieczy kierunek i rozmiar wymiany, która w zetknięciu z atmosferą lub cieczą o znanem ciśnieniu nastąpi. Należy jednak zauważyć, że w górnej części krzywej o ciśnieniu w cieczy ze zawartości nie możemy wnioskować, ponieważ małym różnicom zawartości odpowiadają znaczne różnice ciśnienia, przeto małe błędy w oznaczeniu doświad-czalnem zawartości wywołałyby wielkie błędy w otrzymanych z nich wartościach ciśnień.

Hemoglobina tworzy dysocyujące połączenia z tlenem, tlenkiem węgla, tlenkiem azotu. Rozczyny hemoglobiny wiążą na 1 g. tej substancyi najwyżej 1*6—1^-8 cm⁸ każdego z tych gazów. Rozczyny stężone wiążą stosunkowo nieco mniej gazu, niźli rozcieńczone. Atomowi żelaza, zawartemu w hemoglobinie, odpowiada drobina związanego tlenu; na gram żelaza wypada przeto około 400 cm³ tlenu lub innego gazu.

Wszystkie te połączenia rozpadają się zupełnie w próżni lub w atmosferze gazów obcych. Z krzywej H (ryc. 86) widzimy, że ciśnienie tlenu przy nasyceniu 6%-owego rozczynu hemoglobiny w wodzie wynosi 150 mm. Hg., że przy % tego ciśnienia stopień nasycenia wynosi jeszcze 97%, a przy %, t. j. przy 50 mm. Hg. zawsze jeszcze 80%. Dopiero przy Y15 ciśnienia, odpowiadającego kompletnemu nasyceniu, stopień nasycenia spada na 20%.

Teoryi dysocyacyi hemoglobiny podać tu nie możemy, odpowiada ona ogólnej teoryi dysocyacyi i zawiera prócz tego założenie, że sama hemoglobina rozczepia się na globinę i hemochromc-gen. Znaleźć ją można w pracy Bohra.

Tlenek węgla wypiera tlen z rozczynów oksyhemoglobiny, łącząc się z nią w objętości, równej objętości wypartego tlenu. Jeżeli porównamy ciśnienia odnośnych gazów w dwóch roztworach, z których jeden do tego samego stopnia nasycony jest tlenem, co drugi tlenkiem węgla, to znajdziemy dysocyacyę, a zatem i ciśnienie w roz-czynie oksyhemoglobiny 150 razy większe, aniżeli w roztworze hemoglobiny tlenkowęglowej. Z tego stosunku ciśnień, przedstawiającego zarazem stosunek powinowactwa chemicznego między hemoglobiną a obydwu gazami możemy obliczyć stopień nasycenia roztworu hemoglobiny każdym z nich, jeżeli się te mieszaniny o znanym składzie ze sobą stykają.