KSE9262 II L84

362

korespondencii z niemi, wyrazów i tytułów zwykle im dawanych. Dla czegożby wymagać od Barbary uchylania się od lak powszechnego zwyczaju, i dla czegóż to brać za dowód między innemi suchości j^j uczuć dla męża, i służebności jakiejś raczej, uiz uległości i czci od żony mężowi należnej, a obyczajom tamlowiecznym właściwych.

Str. 156. »1 podczas (ej śmiertelnej choroby Barbary daje się słyszeć kilkakrotna wzmianka o takiej w sztuce magicznej dobrze umiejętnej niewieście, o babie któ-raby była biegła w zdejmowaniu uroków. Ale nie król to, nie światły Zygmunt August zaleca i proteguje te czarodziejki. Wyprawia je kilkakrotnie do siostry Podczaszy Lit. Mikołaj Radziwiłł, wierny w tern zabobonnej w ierze swojego kraju, Litwy, gdzie przy nierównie niższym stopniu oświaty przechowywały się jeszcze pod strzechą sielską, i na dworze Radziw iłłów skini przesądne wyobrażenia o władzy czarów, uroków i guseł.«— Rzecz się zupełnie ma inaczej, i owż to niestety, że właśnie sam Zygmunt August, choć tak światły, a wierzył jednak w czary i gusła tak dobrze jak Radziwiłł, i że wierzono w nie uaówczas nie mniej w istotnie cywilizowańszej koronie, jak w prostackiej Litwie. A Bona gdzie mieszkała? czy w Litwie? Kim była, czy Lilewką? a przecie trzymała przy sobie taką babę, czyli wielkiego Ożoga w Goinolinie. Autor Szkiców niech się raczy lepiej roz-czytać w listy przywiedzione na stron. 103, 136, 218, 251—3,254, w’ Tomie II pamiętników' naszych, a w nich znajdzie jasny dowód, że nie tylko Litwa, ale i cała polska przechowywała jeszcze te zabobony. Co większa! wierzyła w czary, jakeśmy już wyżej powiedzieli, i cała Europą w XVI wieku, pomimo tak żywo promieniejącego światła, a na nieszczęście gusła i czarownice, daleko później jeszcze znajdywały mocną wiarę w kraju