Magazyn6
9901

291

BANKI

rósł szybko. Z 8 miljonów fr. w pierwszym roku istnienia Banku wzrósł zapas kruszców do 176 miljonów fr. w 1848 r._p do 1 131 milj. fr. w 1870 r. i doszedł prawie do 4 miljardów fr. w 1913 r. Bank Francuski posiadał wówczas największy — obok rosyjskiego banku państwa — zapas złota. Wobec obowiązującego we Francji bimelalizmu bilety Banku były wymienialne na srebro lub złoto. Fakt ten uniemożliwiał spekulacyjne drenowanie zapasu jednego czy drugiego metalu w zależności od cen srebra czy złota na wolnym rynku. Od r. 1906 zapas srebra stale malał w cyfrach absolutnych, dużo zaś wcześniej rozpoczął się jego spadek proporcjonalny.

Wojna światowa przerwała okres spokojnego rozwoju Banku i związała jego działalność z potrzebami skarbu państwa, któremu Bank udzielał wydatnej pomocy. Dzięki współpracy finansowej z Anglją i Stanami Zjednoczonemi — Bank Francuski zdołał utrzymać w czasie wojny kurs franka na parytecie. Po skończonej wojnie Bank zmuszony był udzielać dalszych pożyczek skarbowi, wskutek czego kurs franka zaczął się stopniowo obniżać. W lecie 1926 r. kryzys walutowy przybrał ostry charakter; dług państwa w Banku Francuskim w tym czasie wynosił 38,4 miljardów fr., emisja biletów — 57,3 miljard. fr., kurs dolara —- 50 fr., kurs funta — 240 fr. (wobec parytetu monetarnego 5,18 fr. za $ 1 — oraz 25,22 fr. za € 1).

Rząd jedności narodowej z Poincare’m na czele przeprowadził uzdrowienie finansów Francji. Po niemal dwuletniej stabilizacji faktycznej franka — ustawa monetarna z 25 czerwca 1928 roku ustaliła wartość franka równą 65,5 miligramom złote 900/1000 próby t. j. około 20% dawnego parytetu. Przywrócono wymienialność bi letów bankowych na złoto (w formie sztab) oraz zniesiono granicę maksymalną emisji, wprowadzając natomiast obowiązek utrzymywania zapasu złota w wysokości conaj-rnniej 35% obiegu biletów i natychmiast płatnych zobowiązań. Zapas złota i dewiz Banku Francuskiego został przeliczony podług nowego parytetu, przyczem nadwyżkę stąd uzyskaną (16,7 miljarda fr.) obrócono w przeważnej części na umorzenie długu państwa (15,7 miljard. fr.), resztę zapisując na dobro rachunku skarbu, któremu ponadto Bank Francuski udzielił bezprocentowego kredytu w sumie 3 miljard. fr.

Od r. 1926 powrót do kraju kapitałów francuskich oraz dodatnie kształtowanie się bilansu płatniczego spowodowały wzrost portfelu dewiz, który w 1928 r. osiągnął kwotę 36 miljardów fr. Dopiero po załamaniu się funta ang. w r. 1931 przystąpił Bank do likwidacji tego zapasu. W ciągu dwóch lat portfel dewiz został zredukowany do jednego miljarda franków. Od r. 1927 do 1932 zapas złota Banku stale wzrastał, pokrywając niemal w całości obieg biletów. W r. 1935 wskutek ucieczki kapitałów, spowodowanej obawami o los franka, zapas złota spadł o 16 miljardów fr., t. j. około 20% w stosunku do uprzedniego najwyższego poziomu.

SKRÓCONY BILANS BANKU FRANCUSKIEGOJPRZED I PO STABILIZACJI.

"W miljonach fr. fr.

Aktywa    Czerwiec 1928 r.    pasywa

Przed    Po    Przed    Po

stabilizacji    stabilizacji

Złoto ..........	5 543	28 935	Obieg biletów......	58 882	58 772
Złoto, srebro i dewizy *) . .	3 384	36 325	R-ki bieżące Skarbu i Kasy
Portfel wekslowy i papierów			Amortyzacyjnej . . . .	9	7 <**3
wartościowych .	3 596	4 802	Inne rachunki bieżące	7 37*	5 472
Dług państwa i Kasy Amor-			Różne..........	2 7*4	11 028
tyzacyjnej.......	24 030	9 13°
Różne..........	32 423	3 °93
Suma bilansowa.....	68 97Ć	82 285		68 976	82 285

*) 25 czerwca 1928 r. — tylko dewizy.

Kapitał akcyjny Banku Francuskiego wynosi 182,5 milj. fr., podzielony na akcje imienne wartości nominalnej 1 000 fr. Ze

branie ogólne składa się z 200 akcjonarju-szów, posiadających największą ilość akcyj. Bank Francuski posiada kilka funduszów

19*