516
BRAZYLJA — BRIAND ARISTIDE
Literatura:
1921.
ny, Recife (Pernambuco), Sao Salvador de Badia, Sao Paulo (miasto kawowe), Santos (port kawowy), Porto Alegre, Rio Grandę do Sul. Są one związane z wnętrzem kraju licznemi linjami kolejowemi, których łączna długość wynosi 32 tys. km, oraz doskonałemi szosami (w r. 1934 137 tys. samochodów, 1 samochód na 300 m.). Językiem panującym jest portugalski, re-ligja rzym. kat. Skutkiem sprowadzenia murzynów nastąpiło tu największe zmieszanie się ras (białej, czarnej i czerwonej). Obecnie ludność napływową stanowią głównie Włosi, Portugalczycy, Hiszpanie, Polacy i Niemcy, immigrujący razem w ilości około 80 tysięcy osób rocznie. W życiu emigracyjnem Polski B. odgrywa naczelną rolę. Na jej obszarze jest 238 tys. Polaków, skupiających się głównie w prowincjach: Parana (stolicą Kurytyba), Santa Catharina, Rio Grando do Sul. Od r. 1918—1931 wyemigrowało z Polski 30 196 osób, do 1930 r. emigrowało rocznie do B. 4 tys. osób, co stanowiło 6 do 12°/c emigracji zamorskiej. W tym czasie z B. powróciło 1 tys. osób. Ze względu na dogodne warunki klimatyczne (płd. cz. wyżyny) i słabe zaludnienie B. jest pierwszorzędnym terenem emigracyjnym Polski.
Literatura: Ouenthert Dat Antlitz Braziiiena. Ltipzig 1927. — Makarczyk Janusa; z Nowa Brazylja. Warszawa 1929. — Schulert Brasilien. Stuttgart 1924. .
B. urodził się w 1844 w Aschaffenburg, um. r. 1931. Studjował w Dublinie (Anglja). Był kolejno profesorem na Uniwersytetach w Wrocławiu, Strassburgu, Wiedniu, Lipsku i Monachjum. W r. 1914 przeszedł na emeryturę. W r. 1927 otrzymał nagrodę pokojową Nobla. Był jednym z najzagorzalszych pacyfistów w Niemczech. Interesował się bardzo robotniczym ruchem zawodowym w- Anglji i był inspiratorem tego ruchu w Niemczech. Już w r. 1870 zakładał związki zawodowe robotników, walczył o wolność zrzeszania się dla nich, o ubezpieczenia na wypadek nieszczęść przy pracy,
0 komisje arbitrażowe i t. d. Jako jeden z pierwszych występował przeciwko Marksowi i jego kierunkowi. Przez całe życie był gorącym zwolennikiem wolnego handlu
1 ustroju korporacyjnego. W nauce zalicza się go do młodszej szkoły historycznej. Różnił się jednak od innych przedstawicieli tej szkoły większemi zainteresowaniami teore-tycznemi. Jego zasługą jest pogłębienie teoretyczne polityki ekonomicznej. Nie był teoretykiem, lecz przedewszystkiem politykiem gospodarczym i na polu polityki gospodarczej posiada największe zasługi.
Ważniejsze jego prace: On the history and development of guilds and the origin of Trade-Unions, London 1870. — Die Arbei-tergilden der Gegenwart, 2 t., Leipzig 1871—1872. — Ober das Verhaltniss von Arbeitslohn und Arbeitszeit zur Arbeits-leistung, 1876. — Das Arbeitsverhaltniss gemass dem heutigen Recht, 1877. — Die Arbeitsversicherung gemass der heutigen Wirtschaftsordnung, 1879. — Der Arbeits-vcrsicherungszwang, 1881. — Agrarpolitik, 1897. — Die Schrecken des iiberwiegenden Industriestaats, 1901. — Die wirtschaftli-chen Lehren des christlichen Altertums, 1902. — Die Entwicklung der Wertlehre, 1908. — Die deutsche Getreidezólle, 1911. — Political Economy and Fi scal Pol icy, 1910. — Mein Kampf um die soziale Entwicklung Deutschlands, 1931.
Atoiiasr U. u. Palyi M.t Lujo Brentano. Milnchm
Witold Trąmpczyński.
Polityk francuski ur. w 1862, zm. w 1932 roku. Karjerę życiową rozpoczął od adwokatury. Zamłodu brał czynny udział w ruchu socjalistycznym, w 1894 na kongresie Federacji Syndykatów poparł formę strajku generalnego. W 1900 został sekretarzem komitetu centralnego partji socjalistycznej. W 1902 po raz pierwszy był wybrany deputowanym z okr. St. Etien-ne, w 1904 referował ustawę o rozdziale Kościoła od Państwa. W 1906 został ministrem oświaty, przyczem wykluczono go z partji. Odtąd datuje się jego karjera ministerjalna: w 1908 objął tekę sprawiedliwości w gab. Clemenceau, w 1909 utworzył pierwszy gabinet. Wobec strajku kolejarzy zajął wtedy pozycję ostrą, przeprowadzając ich mobilizację. 3. XI. 1910 podał się do dymisji, wkrótce potem utworzył ponownie gabinet, który utrzymał się tylko kilka miesięcy (do 27. II. 1911). W gab. Poincare’go został ministrem sprawiedliwości i wicepremje-rem. Trzeci raz stanął na czele rządu w styczniu 1913, czwarty — po upadku gabinetu Vivianiego w październiku 1915 w okresie wielkiej wojny. Gabinet, zre-