Magazyn6
7001

562

BUDŻET

lub projektu prowizorjum ani budżet ani też prowizorjum budżetowe przed rozpoczęciem nowego okresu nie zostaną uchwalone. W razie zajścia takich wypadków Rząd ma prawo pobierać ¹ lochody i czynić wydatki w granicach zeszłorocznego budżetu aż do czasu uchwalenia prowizorjum budżetowego lub budżetu, przyczem w przypadku odrzucenia przez Sejm złożonego przez Rząd budżetu, wydatki, czynione według zeszłorocznego budżetu, nie mogą być w poszczególnych pozycjach wyższe od zaprojektowanych w budżecie odrzuconym.

Przyznane Prezydentowi w art. 54 ust. 2 Konstytucji prawo veta zawieszającego nie odnosi się do budżetu. Zastosowanie tego prawa do uchwalonego przez Izby Ustawodawcze budżetu pociągnąćby musiało za sobą konieczność oparcia gospodarki budżetowej na budżecie poprzednim. Takiego atoli wypadku art. 60 Konstytucji, który niewątpliwie wyczerpująco normuje ten wyjątkowy stan, w którym zajść może konieczność oparcia gospodarki państwowej na budżecie zeszłorocznym, nie przewiduje.

Prerogatywy budżetowe Izb Ustawodawczych mogą być przeniesione na zasadzie art. 55 ust. 1 Konstytucji w drodze ustawy na Prezydenta Rzeczypospolitej, który na podstawie takiego upoważnienia ustawowego może ustalić budżet w formie dekretu.

6. Wykonanie budżetu. Przy opracowaniu budżetu i przy jego wykonaniu przysługują Ministrowi Skarbu daleko idące uprawnienia, mające na celu utrzymanie równowagi budżetowej. Przedewszystkiem uprawnienia Ministra Skarbu idą w tym kierunku, by bez jego zgody nie mogły być stworzone tytuły wydatków, zwłaszcza takich, które powodują trwałe, lub na dłuższy okrei czasu obliczone, świadczenia ze Skarbu Państwa. To też wszelkie projekty ustaw, pi wodujących wydatki ze Skarbu, jak również projekty umów, zawierających zobowiązania do świadczeń, które sięgają poza jeden okres budżetowy, winny być uzgodnione z Ministerstwem Skarbu. Celem powyższych uprawnień jest zapobieżenie stwarzaniu bez wiedzy i zgody Ministra Skarbu faktów dolonanych, pociągających dla Skarbu finansowe konsekwencje Dotychczas brak atoli przepisów prawnych, któreby upoważnienia powyższe jednolicie normowały; opierają się one przeważnie na uchwałach Rady Ministrów, zakomunikowanych władzom w okólnikach Ministra Skarbu.

W latach 1925 i 1926 projektowano u nas wprowadzenie na wzór francuski kontrolerów budżetu. Podobnie, jak we Francji, mieli oni być mianowani w poszczególnych władzach centralnych przez Ministra Skarbu, a ich zadaniem miało być opinjowamie wszelkich poczynań danej władzy, mających doniosłość finansową i kontrolowanie zgodności wydatków z budżetem i zarządzeniami budżetowemi Ministra Skarbu. Do zrealizowania tych zamierzeń nie doszło. W sierpniu 1926 Rada Ministrów upoważniła wprawdzie Ministra Skarbu do usta nowienia w poszczególnych ministerstwach delegatów do współdziałania przy wykonywaniu budżetu, zlecając opracowanie instrukcji, któraby określała zakres działania tvch delegatów, Ministrowi Skarbu w porozumieniu z trzema innemi ministerstwami, lecz uchwała ta nie została wykonana. W roku 1935 powrócono znowu do planu ustanowienia w ministerstwach delegatów dio spraw budżetowych, lecz plan ten zrealizowano połowicznie. Na mocy bowiem uchwały Rady Ministrów z 23 listopada 1935 ^r-> która wprowadza tę instytucję w poszczególnych ministerstwach, owi delegaci nie są bynajmniej organami Ministra Skarbu, których zalaniem byłoby czuwać z jego ramienia nad gospodarką budżetową innych ministerstw, lecz są to wyznaczeni przez swego ministra urzędnicy danego ministerstwa, zależni tylko od własnego ministra i tylko wobec niego za swą działalność odpowiedzialni.

O ile chodzi o budżet administracji, to Minister Skarbu panuje nad wydatkami innych władz za pomocą systemu otwierania kredytów, polegającego na tem, że daje on upoważnienie Kasom Skaibowym uskuteczniania wypłat na poczet sum, przyznanych odnośnym władzom w budżecie, w pc" nych okresach czasu i do oznaczonej wysokości. Jeśli wypłaty w ciągu danego okresu osiągną tę wysokość, czyli innemi słowy, gdy otwarty kredyt zostanie całkowicie wyczerpany, to dalsze wypłaty w ciągu tegoż okresu mogą nastąpić tylko wówczas, gdy otwarty kredyt zostanie powiększony przez otwarcie dalszego kredytu. System otwierania kredytów nie ma astosowania w odniesieniu do przedsiębiorstw, zakładów, monopo-