Magazyn6
5501

947

DUCHOWIEŃSTWO — DUGUIT LfiON

wej stoi imam, którego zastępcą jest muezzin, obaj wybierani przez członków gminy za zgodą wojewody. Gdy duchowny zostanie uznany winnym zbrodni, lub czynu karalnego popełnionego z chęci zysku, lub przeciw moralności, zostaje tern samem usunięty ze stanowiska. W razie szkodliwej dla Państwa działalności winien duchowny być usunięty przez Muftiego na żądanie wojewody. Duchowni korzystają ze wszystkich uprawnień, jakie ustawy państwowe zapewniają osobom duchownym uznanych prawnie wyznań.

Kandydaci na duchownych kształcą się w szkołach duchownych zarządzanych przez najwyższe Kolegjum Muzułmańskie pod nadzorem władz szkolnych. Duchowni muzułmańscy odmawiają podczas nabożeństwa w piątki i dnie uroczystych świąt modlitwy za Rzeczpospolitą i Prezydenta, a w dnie świąt państwowych odprawiają uroczyste nabożeństwa na intencję Rzplitej, Prezydenta, Rządu i Wojska. Duchowni otrzymują dotacje przewidziane w budżecie państwowym na potrzeby muzułmańskiego związku rtligijnego.

8. Duchowieństwo karaimskie. Wedle ustawy z dn. 21. IV. 1936 r. o stosunku Państwa do karaimskiego związku religijnego (Dz. U. R. P. Nr. 30/241) zwierzchnią władzą tego związku jest hachan karaimski w Wilnie, który sprawuje nadzór nad duchowieństwem i pieczę nad potrzebami religijnemi Karaimów w Polsce. Ha-chana wybierają dożywotnio na zjeżdzie w Nowych Trokach hazzanowie i delegaci gmin wyznaniowych, a zatwierdza Prezydent R. P. na wniosek Ministra W. R. i O. P., w którego ręce elekt składa przysięgę wierności według ustalonej roty.

Organem doradczym hachana jest mianowany przez niego karaimski zarząd duchowny w Nowych Trokach, złożony z 2 hazzanów. Nadzwyczajnym organem doradczym hachana jest Wielki Karaimski Zarząd Duchowny, składający się ze wszystkich hazzanów i zaproszonych przez niego osób świeckich.

Na czele gminy wyznaniowej stoi haz-zan, którego zastępcą jest szamasz, obaj wybierani przez członków gminy, a zatwierdzani przez hachana za zgodą wojewody.

W sprawie usuwania duchownych w razie ich działalności szkodliwej dla Państwa, oraz popełnienia czynów karalnych, przyznania im ogólnych uprawnień i dotacji, wreszcie w sprawie modlitw i nabożeństw za Rzeczpospolitą i t. d. ustawa niniejsza zawiera analogiczne postanowienia, jak równocześnie wydana ustawa o stosunku Państwa do muzułmańskiego związku religijnego.

9. Przepisy wspólne dla duchowieństwa uznanych wyznań. Duchowieństwo wymienionych powyżej związków religijnych korzysta ze szczególnej ochrony prawnej, jaką zapewniają dla duchownych uznanych prawnie wyznań przepisy art. 132 i 133 Kodeksu Karnego oraz z ulg w służbie wojskowej, które polegają na zaliczeniu duchownych do pospolitego ruszenia bez poddawania ich oględzinom lekarskim, a na odroczeniu terminu odbycia służby dla kandydatów stanu duchownego, uczniów i słuchaczów uczelni teologicznych w myśl szczególnych odnośnych rozporządzeń.

Literatura: Buchberger Michał Dr,: Lezikon fur Theolcgk. Freiburg in BreisgaU 1930. — Dictionnaire de thłologie caiho-lique. Paris 1911. — Langrod Jer*# Dr.: O aulokefalji prawosławnej to Polsce. Wm-emwa 1931. — Łukomski Słani-sław Ks. Biskup: Konkordat polski. Łomła 1934. — Aowo-dtcorski Michał Ks.: Encyklopedia kościelna. Warszawa 1874. — Piekarski Stanisław Dr.: Wy mania religijne w Polsce Warszawa 1927. — Piroiyński Marcin Ks.: Statystyka Kościoła w Polsce. Lublin 1936. — Woliński Janusz Dr.: Polska i kościół prawosławny. Lwów 1936.

Edward Bogdański.

Duguit Lśon.

D., urodzony r. 1859, należy do wybitnych współczesnych teoretyków prawa politycznego; rozgłos jego tłumaczy się oryginalnością i paradoksalnością jego poglądów: obawiając się wszechwładzy państwa i pragnąc, słusznie zresztą, oprzeć czynności jego na prawie, czyli uzależnić je od niego, odmawia on państwu suwerenności, uważając samo jej pojęcie za fikcję metafizyczną; to też przeciwstawia dotychczasowemu pojmowaniu władzy państwowej — usługi publiczne. Państwo więc, jego zdaniem, nie posiadr żadnej władzy wyższej nad obywatelami, lecz na równi z nimi podlega ustawom, wypływającym z zasadniczej normy prawnej, będącej wynikiem solidarności społecznej. Prawo obyczajowe poprzedza państwo, które jest od niego zależne. Duguit pomija ten fakt, że państwo powstając narusza zawsze dawne prawo obyczajowe w dziedzinie życia publicznego i tworzy nowe, któremu daje swą sankcję. Norma prawna, którą stawia u podstawy państwa zamiast jego su-