218
FRANCJA
w r. 1934 — 6 milj. tonn, Ważnem centrum przetwórczego przemysłu metalowego jest również Paryż z okolicami oraz Lyon, St. Etienne i Grenoble. Z pośród działów tego przemysłu na uwagę zasługuje przemysł automobilowy oraz wyrób maszyn rolniczych, tkackich, lokomotyw, wagonów i aparatów elektrycznych. Przemysł tkacki posługuje się surowcem dowożonym, przyczem produkuje głównie na eksport. Przemysł wełniany dowozi surowiec z Australji i Argentyny. Główne jego centra stanowią Roubaix, Tourcoing, Elbeuf, Sedan, Voi-ron i Alzacja. Przemysł bawełniany (ilość wrzecion w r. 1928 9,8 milj., w r. 1934 — 10,2 milj.) importuje bawełnę głównie z U. S. A. Skupia się w dep. Meurthe Moselle, Wogezach, Belforcie, Alzacji, Lille, Rou-baix, Tourcoing, Armentieres, w Norman-dji i na zachodzie kraju. Przemysł jedwab-niczy, którego głównym ośrodkiem jest Lyon, posługuje się w 3% surowcem własnym, w 15% włoskim i hiszpańskim, w 82% surowcem wschodnio-azjatyckim. Przemysł lniany skupia się w Lille i okolicach. Duże znaczenie posiada poza tem przemysł chemiczny, skoncentrowany głównie w Paryżu i Lyonie oraz w okręgu północnym, dalej przemysł szklany, skórzany, artystyczny oraz wyrób t. zw. articles de Paris. Charakterystyczną cechą całego przemysłu F. jest mała ilość wielkich przedsiębiorstw, składa się on bowiem głównie ze średnio dużych, różnorodna wytwórczość oraz brak tendencji standaryzacyjnych. Szereg artykułów wykonywanych jest przez drobnych rzemieślników t. zw. artisans, posiada więc cechy indywidualnej wytwórczości.
5. Handel, Bilans handlowy F. jest stale ujemny. Wartość importu w r. 1934 wynosiła 23 061 milj. frs., eksportu zaś 17 822 milj. frs. W imporcie największe znaczenie odgrywają surowce dla przemysłu, stanowiące 24% całego importu (węgiel z Niemiec, Anglji, Belgji, ropa naftowa i jej przetwory, bawełna z U. S. A., wełna z Argentyny, Australji, drzewo z krajów Europy półn.) oraz dowóz artyk. spożywczych (20% importu), a mianowicie zbóż z U. S. A. i półn. Afryki, mięsa, jarzyn i surowców kolonjalnych. 60% całego eksportu stanowi wywóz wytworów przemysłowych (wyroby jedwabne do Anglji, Niemiec, U. S. A., bawełniane do kolonji, wyroby metalurgiczne, chemiczne, ubrania, articles de Paris i t. d.). W wywozie surowców pierwsze miejsce zajmują rudy żelazne (16% eksportu), wywożone głównie do Belgji i Niemiec. Z pośród artykułów spożywczych największe znaczenie ma wino (13% eks-portu).
F. utrzymuje stosunki handlowe głównie z Anglją, Belgją, Niemcami, U. S. A., ze Szwajcarją i kolonjami. Udział Polski w handlu zagranicznym F. jest minimalny (0,8% w imporcie — 0,9% w eksporcie). Z Polski F. importuje drzewo, węgiel i cukier, eksportuje zaś wełnę, przędzę, maszyny, aparaty i przetwory chemiczne.
6. Komunikacja. Warunki geograficzne F. sprzyjają rozwojowi komunikacji. Sieć dróg bitych przecina gęsto cały kraj (585 tys. km = 106,1 km/knT), przyczyniając się do rozwoju ruchu samochodowego. (Na 1 tys. mieszk. 45 samochodów — najwięk1-sza ilość w Europie). Długość eksploatowanych linij kolejowych w r. 1932 wynosiła 44 tys. km, średnio wypada zatem 8 km linij na 100 km2 pow. Sieć komunikacyjna zbiega się dośrodkowo w Paryżu. W lotnictwie pasażersko-handlowem F. zajmuje jedno z pierwszych miejsc w Europie, przyczem szereg stałych linij lotniczych łączy Paryż z całym krajem, jakoteż z państwami europejskiemi i kolonjami afrykańskiemu Samoloty komunikacyjne F. przebywają rocznie około 10 milj. kilometrów. Sieć rzeczna F., posiadająca 6,8 tys. km rzek żeglownych, jest połączona licznemi kanałami, których ogólna długość wynosi 5,3 tys. km. Rozwój żeglugi morskiej przyczynił się do powstania portów, z których naj-ważniejszemi są: Marsylja — (znaczenie dla ruchu pasażerskiego z kolonjami, dowóz artyk. kolonjalnych), Havre — (ruch pasażerski z Ameryką, dowóz kawy, bawełny), Rouen — (dowóz węgla, drzewa, ropy naft., zaopatrywanie Paryża), Bordeaux — (handel z poludn. Ameryką, wino), Dunkierka (australijska wełna, bawełna), St. Nazaire, Nantes, Cette, Calais, Boulogne, Dieppe (komunikacja z Anglją). Ogółem do portów F. w r. 1934 wpłynęło okrętów 27 117 z ładunkiem 52 583 tys. tonn, wypłynęło zaś 19 196, wywożąc 44 242 tys. tonn towarów. Tonaż francuskiej floty handlowej w r. 1934 wynosił 3 298 tys. tonn rejestrowanych brutto.