369
GIEŁDY
Kontrahent płaci więc bankowi cenę umowną (będzie ona zawsze niższa niż kurs), a bank następnie otrzyma swój towar zpo-wrotem, czyli odkupi go od zniżkowca po niższej cenie niż sprzedał. Różnica tych 2 cen jest wynagrodzeniem dla banku i zwie się deportem. Druga i dalsze prolongaty są teoretycznie dopuszczalne, praktycznie nie opłacają się. Zwyżkowiec i zniżkowiec pokryją swe straty, gdy w czasokresie prolongacyjnym pierwszy sprzeda towar po cenie wyższej o report, drugi kupi niżej o deport. Towarowe interesy terminowe nie mogą być w takich rozmiarach uprawiane, jak interesy papierami wartościowemi, ponieważ możność przerzucania (przesyłania) towarów z jednego rynku na drugi jest ograniczona, a w każdym razie nie tak łatwa, jak przy papierach wartościowych, i dlatego na uwagę z towarowych interesów terminowych za sługują przedewszystkiem ubezpieczeniowa interesy gieldowo-towarowe, t. zn. arbitraż pokrycia towarowego.
c) Ubezpieczeniowy interes gieldowo-to-warowy. Istota ubezpieczeniowego interesu gieldowo-towarowego, czyli towarowego arbitrażu pokryciowego polega na zabezpieczeniu się przed ryzykiem wahania kursowego, a przedewszystkiem przed stratami, spowodowanemi zniżką kursową. Tego rodzaju tranzakcje zawierają właściciele surowców dla zabezpieczenia swego składu towaru przed spadkiem wartości towaru, względnie celem odnowienia czy uzupełnienia swoich zapasów bez strat, następnie zawierają przedsiębiorcy dla utrzymania się przy swej cenie ofertowej (kalkulacyjnej), wkońcu importerzy, którzy sprowadzają, względnie kupują na skład. Wszyscy oni dokonywują towarowego arbitrażu, albowiem kupują i sprzedają, lub odwrotnie, dla zyskania różnicy kursowej z tranzakcyj terminowych, a z uwagi na to, że celem tych tranzakcyj terminowych nie jest zysk, ale tylko zabezpieczenie się przed stratą towaru rzeczywistego. T. en interes zowiemy towarowym arbitrażem pokrycia. Zrozumienie celu i przebiegu tego interesu przedstawi najlepiej sama jego technika. Tutaj należy zauważyć, że z reguły cena loco jest niższa od ceny terminowej i że każda zwyżka czy zniżka ceny terminowej wywiera wpływ na cenę towaru, i odwrotnie. Ten związek przyczynowy jest podstawą towarowego arbitrażu pokrycia. Pierwszy przykład: Kupiec posiada zapas bawełny, względnie zakupił ją po cenie 13.91 centów amerykańskich za 1 funt angielski (Kursy z 28. I. 1936 r.). Chcąc utrzymać się przy tej cenie, t. zn. przy swej wartości zapasu aż do czasu możności sprzedaży swych zapasów bawełny, sprzedaje terminowo po cenie ówczesnej 12.20. W dniu wykonania tranzak-cji terminowej kurs bawełny terminowej może się podnieść (12.50) lub obniżyć (12.—), ale równocześnie zwyżkuje (14.21) lub zmzkuje (13.71) kurs towaru rzeczywistego. I tak:
Sprzedał terminowo |
12.20 |
12.20 |
Kupił terminowo |
12.50 |
12.- |
Terminowa .... |
strata—.30 |
zysk —.20 |
Kupił towar rzeczy- | ||
wisty po . . . |
13 9i |
13 9i |
Sprzedał loco . . . |
I4.2t |
1371 |
Rzeczywisty .... |
zysk —.30 |
strata —.20 |
Wynik: kupiec stracił na tranzakcji rzeczywistej to, co zyskał terminowo i odwrotnie. Cała trudność polega na tern, aby tranzakcje odbywały się równocześnie, względnie po tych samych kursach, przyjmując, że odpowiednią ilość zapasu bawełny sprzeda się, względnie zakupi. Przykład drugi. Fabrykant zawarł umowę na dostawę swego wyrobu na dłuższy okres czasu na podstawie ceny loco 13.91, względnie kupiec zobowiązuje się dostarczać w dłuższym czasokresie surowca po tej samej cenie. Obaj ubezpieczają się, kontraktując (kupując) terminowo po ówczesnej cenie terminowej 12.20. Fabrykant, wyrobiwszy swój zapas, kupuje nowy po cenie 14.21 (13.71), a bawełnę terminowo sprzedaje po 12.50 (12.—), a kupiec dostarczywszy swą część towarów robi to samo
Kursy — aby rzeczywiście dały zysk — muszą być wyższe o koszty, prowizje i t. p. Na tych dwóch przykładach widać celowość umów terminowych dla stałości handlu. Ceny terminowe mają też wpływ na czasowy i miejscowy jx>dział surowców, a to przez
Cena kalkulacyjna . |
13 9i |
13.91 |
Cena kupna loco . . |
14,21 |
1371 |
Rzeczywista .... |
strata —.30 |
zysk —.20 |
Kupno terminowe . |
12.20 |
12.20 |
Sprzedaż terminowa |
12.50 |
12.- |
Terminowy .... |
zysk —.30 |
strata —.20 |
24
Encyklopedja nauk politycznych-