Magazyn6D201

438

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

Ostatnio na rynek światowy jako producent soli potasowych wystąpiła Palestyna, uzyskująca te sole z ługów Martwego Morza.

Wydobycie soli potasowych w Polsce, uszeregowane według gatunków i miejsca pochodzenia, zestawione jest w tablicy (w tonnach):

Rok	Kopalnia Kałusz		Kopalnia Stebnik		Kopalnia Hołyń	Razem
	sylwinit	kainit	kainit	langbeinit	sylwinit
			t O	n n
1921	15 328	160	__	_	—	15 488
1922	43 562	2 490	59	—	—	46 iii
1923	39 375	12 648	8 439	—	—	61 462
1924	57 875	5 837	17 7°7	—	—	81 419
1925	114 161	5 481	59 508	—	■-	179 148
1926	128 523	4 5i8	74 648	—	—	207 689
1927	148 331	23 482	IO4 240	—	—	278 053
1928	194 964	18 947	124 693	—	—	338 604
1929	214 292	24 217	113 497	—	—	352 000
1930	200 733	3 ^i85	97 848	—	4 193	3°5 759
I93^1	172 432	1 335	57 787	—	29 767	261 321
1932	172 773	1 008	43 808	—	81 235	298 824
1933	137 808	35i	62 186	—	98 799	299 144
1934	115 °75	2 4°5	83 787	1470	98 831	301 548
1935	140 440	3 3^63	78 230	13 914	147 851	383 598
1936	148 403	1 456	87 73i	8 554	187 914	434 058

Sylwinit (skała złożona z sylwinu

— KCI —i soli kuchennej) należy do grupy soli potasowych chlorowych. Kainit (KCI. MgS0₄. 3H₂0) i langbeinit (KzSCh.MgSO*)

zaś — do soli potasowych siarczanowych.

Zbyt soli potasowych naturalnych i handlowych za lata 1935 i 1936 kształtował się, jak następuje:

	Kainit		Sylwinit		Langbei nit		Chlorek potasu		Siarczan potasu		Razem
	1935	1938	1935	1936	1935	1936	1935	1936	1935	1936	1935	193^6
Zbyt w kraju 1	89 686	110 167	50 376	76 946		135	__		__	__	I4O 062	187 248
w tem Kao	10 878	12 612	11 836	18 379	—	M	—	—	—	—	22 714	31 005
Wysyłka zagranicę ....	12 262	5 988	66 113	73 252	_	___	7 022	4 600	--	6	85 397	83 846
w tem Kao	1 714	837	23 515	25 52i	—	—	3 554	2 328	—	2	28 783	28 688
Zbyt ogółem 1	101 94»|	116 155I116 489I		150 198 43 9°o	—	135	7 022	4 600	—	6	225 459	271 094
w tem Kao \	12 592	^J3 4491	35 35^11		—	14	3 554	2 328	—	2	51 497	59 893

Solami naturalnemi nazywane są te gatunki soli potasowych, dostatecznie zasobne w potas, które po wydobyciu z kopalni i zmieleniu na ziarna o żądanej średnicy, nadają się do bezpośredniego użytku jako nawóz sztuczny. Solami takiemi są: kainit wydobywany w Stebniku i sylwinit z kopalni w Hołyniu.

Ze względu na to, że naturalne sole potasowe chlorowe, wydobywane z kopalni, posiadają przeważnie bardzo zmienną zawartość potasu po przeliczeniu na K_aO, Towarzystwo Eksploatacji Soli Potasowych (skrót ,,Tesp“), które dzierżawi kopalnie od Skarbu Państwa, dodaje do niskoprocentowych soli naturalnych tak zwany koncentrat, i tą drogą otrzymuje sole potasowe mieszane, czyli handlowe, o jednej i tej samej zawartości K_aO.

Koncentrat, czyli czysty chlorek potasu, „Tesp“ uzyskuje we własnym zakładzie koncentracyjnym, w którym przerabiane są niskoprocentowe chlorowe (sylwinit) sole potasowe. Aby np. otrzymać z soli potasowych niskoprocentowych sól potasową handlową z 20% K_aO, przerabia się najpierw 7 tonn surowca na jedną tonnę koncentratu; otrzymaną 1 tonnę koncentratu łączy się w mieszalni z 6 tonnami surowca, w rezultacie czego uzyskuje się 7 tonn soli handlowej. Proporcja ta, rzecz oczywista, zmienia się w zależności od początkowej zawartości K_aO w surowcu.