Magazyn6T601

542

HANDEL

Kategorja Vb obejmuje handel obnośny (sprzedaż ze skrzyni, kufra, walizy, kosza, przenoszonych z miejsca na miejsce).

Należy podkreślić, że byłoby nieścisłe przyjmować za przedsiębiorstwa h. hurtowego zakłady, objęte tylko kategorją I i II, a za h. detaliczny zakłady, objęte dalszemi kate-gorjami. Przedsiębiorstwa h. hurtowego mogą bowiem się mieścić w obrębie kate-gorji III, a h. detalicznego także w kate-gorji II. Po uwzględnieniu powyższych uwag można z pomieszczonej powyżej „Tabeli A“ uzyskać właściwy pogląd na liczbę zakładów handlowych w Polsce i rozmieszczenia ich w miastach oraz na wsi w poszczególnych grupach województw.

Zwracają tu uwagę liczby przypadające na kategorję [V, wynoszące w 1935 r. bez-mała “/« ogólnej ilości zakładów handlowych. Ilość ich w okresie 1926—1935 wzrosła o 121 tysięcy. Statystyka tłumaczy to częściowo zarządzeniami zezwalającemi w szerokim zakresie na nabywanie świadectw przemysłowych kategoryj niższych od ustawowo wymaganych. Szczupła ilość zakładów handlowych I kategorji na cały obszar czterech wschodnich województw jest także zjawiskiem znamiennem, uwidocznionem w tej tabeli. Opierając się na powyższych danych trzeba stwierdzić, że poważna większość przedsiębiorstw handlowych w Polsce w rozumieniu statystyki świadectw przemysłowych to straganiarze, domokrążcy, kramy, sklepiki i małe sklepy. Przewaga tego typu h. zaznacza się najsilniej w województwach wschodnich, pozostaje jednak wybitną i na pozostałem terytorjum Polski z wyjątkiem województw zachodnich, gdzie już w miastach przewagę mają zakłady handlowe I do III kategorji łącznie. Ten stan rzeczy pozwala ustalić znany fakt, że wielka masa ludności, trudniącej się zawodowo h. w Polsce, uprawia swój zawód i żyje w warunkach prymitywnych, nie rozporządza prawie żadnym kapitałem obrotowym, nie dysponuje odpowiedniemi urządzeniami, a nawet pomieszczeniami. Zasób wiedzy zawodowej, doświadczenia kupieckiego tej warstwy straganiarzy, kramikarzy i domokrążców, złożonej prawie w całości z ludności żydowskiej, jest znikomy. Nic tedy dziwnego, że wpływ tych stosunków na h. i wogóle na życie gospodarcze Polski pozostaje wysoce ujemny.

Ogólne zmniejszenie ilości zakładów handlowych we wszystkich kategorjach (z wyjątkiem IV) może naprowadzać na przypuszczenie, iż zjawisko to łączy się z przesileniem gospodarczem lat ostatnich. Pod tym względem daje wyjaśnienie statystyka ogłoszonych upadłości przedsiębiorstw handlowych.

TABL. B. LICZBA OGŁOSZONYCH UPADŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW HANDLOWYCH

W POLSCE W LATACH 1928—1936.

Rok	Liczba przedsiębiorstw handl., którym ogłoszono upadłość ogółem	Z tej liczby przypadało na przedsięb. handlu towarowego	Z liczby w rubr. „2" przypadało na handel spożywczy	Z liczby w rubr. ,,2" wypadało na handel manufakt. i konfekc.	h. pieniężny	h. inny	Liczba upadłości wogóle
	I	2	3	4	5	6	7
1928	174	_	—	_
1929	379	363	—	—	3	13	516
1930	583	549	—	—	8	26	836
1931	523	475	73	138	19	29	771
1932	354	299	65	64	35	20	549
1933	182	152	38	42	25	5	310
1934	135	113	23	26	l6	6	268
1935	07	48	5	IO	8	II	153
1936	72	48		-'	*		139

Liczba upadłości wh. wynosiła za okres dziewięciu lat 2 469. Stanowiło to blisko */» wszystkich w tym czasie ogłoszonych upadłości, przyczem „gros“ upadłości przypadało na h. towarowy. Dane powyższe dostarczają w ten sposób dowodu, iż