B574 890

272 WIKTOR REIS

wym przybyło samych jaglicowych 1426 na liczbę 33.871 rekrutów wogóle, przysłanych do skompletowania.

LIKIERNIK (1904) zestawia statystykę jaglicy wśród robotników fabrycznych w Łodzi.

ZIEMIŃSKI (1907), sporządzając statystykę ślepoty w Królestwie Polskiem, wykazuje, że do najczęstszych przyczyn ślepoty nabytej zalicza się także jaglicę, stanowiącą 13,2% ociemniałych.

KOSZUTSKI (1912), badając stan oczu u dzieci początkowych szkół w Kaliszu, stwierdza, że dotkniętych jaglicą było 9,6%.

B. R. GEPNER obliczył przypadki jaglicy, zapis,ane w Ambulatorjum Instytutu Oftalmicznego    w Warszawie    w    ciągu    ostatnich    trzech    lat przed    wojną:

W 1911    r.    na 6129    nowych    chorych    było    jaglicy    569    przyp.    =    9,1%

„ 1912    „    „    7362    „    „    „    „    629    „    =    8,54%

„ 1913    „    „    7743    „    „    „    „    762    „    =    9,84%

O Wielkopolsce, w szczególności o stosunkach panujących w Poznań-skiem i Bydgoszczy, podaje bliższe dane BUCHWALD z r. 1901.

W okręgu bydgoskim Dyło w r. 1897 niezdolnych do służby wojskowej z powodu jaglicy 1,8%. Okręgi, które pod względem położenia należą do pojezierza kujawskiego, wykazują znaczny wzrost jaglicy.

Co się tyczy Poznańskiego, BUCHWALD rozróżnia okręgi, zamieszkałe przez przeważającą ludność polską lub niemiecką, i stwierdza, że okręgi, zamieszkałe przez ludność słowiańską, są bardziej skłonne do zachorowania na jaglicę. W okręgach silnie zarażonych jest przeszło 10% cnorych jagliczych. Postępy jaglicy w prowincji poznańskiej tłumaczy BUCHWALD wzmożonym ruchem imigi acyjnym robotników sezonowych, przybyłych z Rosji, Galicji i Węgier.

Etjologja jaglicy mimo długowiekowego trwania tego cierpienia dotychczas nie jest wyjaśniona. Na wykrycie zarazka chorobowego jaglicy silono się już od dawna, od czasu do czasu pojawiały się nawet „odkrycia", które jednak prędzej czy później czekał los jednaki — zapomnienie.

Idąc w porządku chronologicznym, wymień.ć należy najpierw badania HIRSCHBERGA i KRAUSEGO, którzy w ostrych postaciach jaglicy znaleźć mieli bakterje kształtu pałeczkowatego, oraz badania SATTLERA, który w r. 1881 stwierdza w wydzielinie worka spojówkowego w jaglicy istnienie ziarenkowca okrągłego, mnieiszego co do kształtu od dwoinki wiew.órowej. W r. 1885 znajduje MICHEL w utkaniu mieszków jagliczych dwoinki znacznie mnie^;sze od wiewiórowych i, w przeciwieństwie do nich, barwiące się Gramem, które nazwał ziarenkowcem jagliczym (trachcmcoccus). Badania późniejsze nie potwierdziły nadziei pokładanych w ziarenkowcu jagliczym i kwestja etjologj: jaglicy pozostała nadal nierozstrzygnięta.

W r. 1891 opisuje NOISZEWSKI pewien rodzaj grzyDke jakoby swoistego dla jaglicy i nadaje mu nazwę microsporon trachomatosum. Następnie CA-