116 FRANCISZEK KRZYS7TAŁOWICZ
aby się przenosił z jednego osobnika na drugiego, podobnie jak w innych łupieżach, poprzednio opisanych.
Dziś nie podobna jeszcze rozstrzygnąć, czy postaci łupLżowate, występujące gdziekolwiekbądź w powłokach skórnych, a nazywane najczęściej wypryskiem łojotokowyir (eczema sebui rhuicum, seborrhoides AUDRY, ecze-matides DARIERA), są następstwem rozwoju wspomnianego grzyba. Nie można już dziś stwierdzić na pewno, czy do powstania tych suchych wykwitów wyprysku łojotokowego (eczema mycoiicum wedle BERNHARDTA) wystarczy udział wspomnianego grzyba bez istnienia jednocześnie stanu, nazwanego łojotokiem lub jak DARIER kerose. Patrząc na jedną z tych postaci, którą szkoła francuska nazywa łupieżem różowym (pitgriasis rosea) (GILBERT), niemiecka zaś — eczema seborrhoicum, badając jej rozwój i szybkie rozszerzanie się w licznych oddzielonych ogniskach na dużą przestrzeń skóry, nasuwa się mimowoli przekonanie, że mamy do czynienia z grzybicą. Przecież szkoła wiedeńska nazywała tę sprawę chorobną: herpes tonsurans maculosus, nie znajdując w niej grzyba. A jednak nietylko DU BOIS (1912), który znalazł ten grzyb, ale każdy może dostrzec w łuskach tego łupieżu, szczególniej w ujściach torebek włosowych zarodniki, podobne do opisanych w łupieżu zwyczajnym, nierzadko obok ziarn gronkowca. Dlatego dopiero przyszłe badania w tym kierunku rozstrzygną kiedyś i utrwalą nasze dotychczasowe zapatrywania.
Leczenie. Przedewszystkiem należy pamiętać o tern, że wszystkie łupieże, a zwyczajny w szczególności, chociaż polegają na zakażeniu powierzchownych warstw naskórka zrogowaciałego, odznaczają się jednak nadzwyczajną uporczywością. Dlatego we wszelkich łupieżach trudno osiągnąć zupełne wyleczenie bez nawrotów. Do pewnego stopnia można wytłumaczyć tę oporność na działanie różnych środków, używanych w leczeniu, usadowieniem się mikrobów w miejscach trudno dostępnych dla stosowanych przetworów, mianowicie w ujściach torebek włosowych (SABOURAUD). Jeszcze ważniejszym czynnikiem jest najprawdopodobniej teren, na którym grzyb się rozwija, a spostrzeżenie kliniczne pouczają, że tylko pewne skóry, o jakichś bliżej nieznanych właściwościach ulegają zakażeniu i że u takich osobników zakażenie utrzymuje się stale, mimo pozornego ustąpienia łupieżu, który szybko powraca. Wspominałem o tern w opisie łupieżu pstrego, jeszcze w wyższym stopniu dotyczy to łupieżu zwyczajnego skóry owłosionej. Dlatego leczenie musi być w danych przypadkach raczej przeciwobjawowe, nie zaś usuwające chorobę.
U młodzieży męskiej zaleca się zazwyczaj krótkie obcinanie włosów ■ częste oczyszczanie zapomocą zmywania wodą ciepłą i mydłem z siarką, dziegciem, ichtiolem, rezorcyną lub naftolem. Obok tego użyć możra 2—3 razy na tydzień wcierania płynów z środkami odkażającemi i redukującemi np. Ac. salicyl. 1.0, Ac. łannic. 1.50, Spir. vin. 700 ad 100.0, S. s. n. — Resorem resubl. 3.0. Ac. sabcgl 1.0, Spir. vin. ad 100.0, S. s. n. — Tinct. jod. gtt. X, Ol. cadin. 2.0, Spir. i in 600 ad 100.0, S. s. n. i t. d.