B574 8
74

160 LEON KARWACKI

niania się wykwitów istniało moczenie wybitnie sk^pe (oliguria), potem występował przełom nerkowy z wielomoczem.

Dwie cechy wiążą charakter zaburzeń nerwowych z objawami uczulenia. Pomimo znacznego niekiedy natężenia zmiany nerkowe nie wjtwarzają się na stałe i prawie zawsze znikają po ustąpieniu wykwitów skórnych tak, jak to bywa w chorobie posurow iczej i we wstrząsie poszczepiennym. U niektórych chorych zaburzenia nerkowe mają cechy okresowe, ściśle związane z występowaniem nawrotnem wykwitów KAPOSI, między innemi, opisał krwotoki nerkowe, występujące okresowo w związku z nowemi serjami wykwitów.

Naogół więc zaburzenia nerkowe należą niewątpliwie do zespołu skazy rumieniowej.

Z błon śluz owych najczęściej bierze udział w sprawie śluzówka oczna. W pewnych serjach rumieni częstość zmian spojówkowych wynosiła 75%. Na spojówce też spotykamy różne postaci wykwitów: postać nieżytową, odpowiadającą rumieniowi plamistemu skóry, wylewy krwawe, pod śluzówką, podobne do rumienia plamicowego (BAZIN), grudki (HUCHARD, a także TER-SON i BEAUDONNET), postać pęcherzykową (TERSON i BEAUDONNET), wreszcie grudki głębokie, nieprzesuwaine wraz z łącznicą, typu rumienia guzowatego z współudziałem zapalnym tkanki nadtwardówkowej (episcleritis). Wykwity i na spojówce często posiadają układ symetryczny. Podmiotowo chorzy uskarżają się na swędzenie, palenie i łzawienie oczu. W moim przypadku, w którym zmiany sięgały do twardówki, wszystkie dolegliwości, zw iązane z rum^;e-niem, zeszły na plan drugorzęany wobec nieznośnych bólów w oku Wykwity przedstawiają się jako czerwone: plamki, wzniesione nad powierzchnią spojówki, wielkości ziarna soczewicy aż do ziarnka grochu, spoczywające na podłożu, mocno unaczynionem. Sprawy wyłącznie łącznicowe trwają około tygodnia i przechodzą samoistnie bez śladu. FUCHS jednak opisał przypadek z zejściem w owrzodzenie. Co się tyczy guzków głębszych, to przebieg len bywa dłuższy: 3 do 8 tygodni, podług autorów francuskich, w moim przypadku zapalenie tkanki nadtwardówkowej (episcleritis) trwało przez 3 miesiące.

Wykwity rumieniowe na wargach, podniebieniu twardem i miekkiem. w gardle przechodzą najczęściej w owrzodzen^:e i mogą w tym okresie nastręczać poważne trudności rozpoznawcze. Być może, że spora liczba spraw, opisanych jako zapalenie gardła, poprzedzające wykwity skórne, należy właściwie do kategorji wykwitów na śluzówce, wyprzedzających tylko odczyn skórny.

NEUBERGER wspomina o jednym przypadku rumienia nawrotowego, w którym każdej nowej sei ji wykwitów skórnych towarzyszyły objawy nieżytowe ze strony nosa. Pozatem współudział śluzówki nosowej niezmiernie często wyraża się w postaci krwawień.

Powiększenie śledziony uważane jest za objaw rzadszy, ia jednak widziałem objaw ten prawie w połowie przypadków. W paru przypadkach