B574 8
68

154 LEON KARWACKI

może zmętnieć wskutek zropienia lub też przybrać cechy krwiste. Pęcherze łatwo pękają, obnaża się wtedy dno czerwone, nierówne, wilgotne. Powoli wytwarza się na niem strup żółto-brunatny.

Kombinacje wykwitów pęcherzowych z plamistemi i grudkowatemi mogą by< bardzo różnorodne. Pęcherze usadawiają się na wykwicie innego typu lub na całkiem zdrowej skórze. Na wykwitach spotykamy kilka drobnych pęcherzyków, rozrzuconych nieprawidłowo na powierzchn¹ rumienia, albo jeden duży pęcherz pośrodku, albo też serję pęcherzyków na obwodzie plamy rumieniowej. Na mocy stałego i swoistego rozmieszczenia pierwiastków rumie-mieniowych i pęcherzykowych opisują jako odrębną postać rumień opryszcz-kowy (erythemci hydroa, herpes iris, hydroa vesicularis Bazin). W postaci typowej wykwit ten złożony przedstawia się tak: w środku plamy rumieniowej tworzy się wzniesienie naskórka albo pęcherzyk, na obwodzie plamy spotyka się wieniec drobnych pęcherzyków, zamknięty całkowicie lub niezupełny, albo też wzniesienia obrączkowe naskórka, opasujące dokoła plamę rumieniową BERNHARDT wiaywuł podobne obrazy, złożone z siedmiu obrączek. Oprócz tej kolejności zmian skórnych rumień opryszczkowy posiada jeszcze cechę swoistą, mianow icie skłonność usadawiania się na błonach śluzowych. Poglądu tego trzymają się niektórzy dermatolodzy francuscy (QUIN-QUAL'D. BODlN). Być może jednak, że każdy typ rumi niowy — o ile usada-w:a się na błonie śluzowej — dzięki specjalnym warunkom podłoża przekształca Się w typ opryszczkowy lub pęcherzykowy. Wykwity powstają najczęściej na śluzówce jamy ustnej i gardziel', dalej na błonie śluzowej pochwy i odbytu. Wykwity na tych śluzówkach prowadzą stale do wytwarzania się owrzodzeń. Pozatem na specjalną uwagę zasługują wykwity na śluzówce ocznej i na śluzówce przewodu pokarmowego.

Rumień guzowaty, zwany naczej rumieniem stłuczynowym, wiąże się iciśle z rumieniem wielokształtnym. Związek ten uwydatnia się najdo-bttniej na podłożu histopatologicznem. Pomiędzy typowa plamą rumienia wielokształtnego a wykwitem guzowatym zachodzą jedynie różnice ilościowe: wysięk obfitszy i wynaczynieme znaczniejsze nietylko w skórze, ale i w tkance podskórnej dają odpowiedni obraz rumienia guzowatego; pomiędzy tworem guzowatym a plamą istnieje cały szereg postaci przejściowych. Wykwity guzowate spotyka się dość często w rumieniu wielokształtnym; odmiana ta nosi nazwę rumienia grudkowato - guzkowego (erythema papulo-łuberculo-sum). Różnice kliniczne polegają jedynie na czvstosci obrazu w rumieniu guzowatym, w którym poza wykwitami typowemi żadnych innych nie spotykamy i w wybiórczości ściślejszej rumienia guzowatego względem określonych okolic skóry. Toteż LEWIN i BESNIER, zdaniem mojem. bardzo słusznie uważają rumień guzowaty za odmianę wielokształtnego Ten sam pogląd wypowiada i JOSEPH.