276 WIKTOR REIS
dziło istnienie ciałek jagliczych. Maipy człekokształtne są wszystkie wrażliwe na zakażenie jaglicze: po 7-dniowym okresie wylęgania występują pierwsze objawy zapalne, które w dalszych tygodniach prowadzą do wytworzenia mieszków Z małp niższego rzędu nadają się do szczepień pawiany i małpy macacus innus (mugot algerien). Przeważnie pizez szczepienia tworzyły się tylko ziarnka, występujące w większej lub mniejszej liczbie na spojówkach powiek i załamka, z obecnością ciałek jagliczych lub też bez nich, a nigdy — nawet wobec dłuższego trwania choroby — nie przychodziło do wytworzenia blizn, znamiennych dla końcowej sprawy jaglicy. AXENFE .D wspomina tylko o dwóch przypadkach, w których szczepienie materjału jagliczego, wolnego od wtrętów komórkowych, na dwu pawianach wywołało silny odczyn zapalny bez wytworzenia wybitnych ziaren; odczyn ustąpił w przeciągu 1 lh miesiąca. Później dopiero nastąpił ostry nawrót, a po upływie dalszych dwóch miesięcy przyszło do wytworzenia Się znacznych blizn.
Szczepienia powyższe były wykonane materjałem jagliczym bądź uzyskanym przez zeskrobanie spojówk zakażonej, bądź też przez ^szczepienie całego ziarna jagliczego Niektórzy badacze starali się odpowiedzieć na pytanie, czy przesącz materjału jagliczego jest również zakaźny, czy domniemany zarazek jaglicy należy do t. zw. zarazków przesączalnych, jak zarazek ospv, żółtej febry i t. d. Badania tych autorów (PFEIFFER i KUHNT, HESS i RÓMFR, BERTARELLI i CECCHETTO, LINDNER, NICOLLE-CUENOD-BLAI-ZOT, BOTTERl) cłały obok ujemnych wyników także i dodatnie, tak iż w każdym razie udowodniono, że domniemany zarazek jag..cy należy do zarazków przesączalnych. '
Drugiem ważnem zagadnieniem jest sprawa odporności na jaglicę. . wierdzono, że pewne rasy ludzkie, jak np. murzyni w Stanach Zjednoczonych Ameryki, odporni są na jaglicę, gdy tymczasem rasa biała jest na nią wrażliwa. Dalsze jednak badania wykazały, ze o odporności pewnej rasy nie może być mowy, że dla powstania zakażenia uwzględnić trzeba także jeszcze inne warunki, zarówno społeczne, jak kulturalne i klimatyczne.
Nie jest również rozwiązane zagadnienie jednostronnej odporności na jaglicę u osobnika, którego tylko jedno oko cierpi na jaglicę, a dry-gie pozostaje nadal zdrowe.
Próby sztucznego uodpornienia ustroju zwierzęcego nie dały również zachęcających wyników. Według NICOLLE’A-CUENODA-RLAIZOTA ma następować u małp całkow ta odporność po wyleczeniu. Sródżylne wstrzykiwania zawiesiny materjału jagliczego uczyniiy 3 małpy odporne, 2 zaś zachorowały na iaglicę. Stosowanie tei metody u człowieka nie ma — według AXFNFELDA — widoków powodzenia, gdyż zarazka nie można sztucznie wyhodować, a materjału jagliczego do szczepień jest mało. Próby sztucznej hodowli domniemanego za-azka (ciałek jagliczych) usiłowali przeprowadzić NOGUCHI i COHEN na pożywkach beztlenowych.