Magazyn6 1501

911

METALE I METALURGJA

Pierwsze zestawienia za cały rok 1938 wykazują znaczną obniżkę produkcji surówki, która w St. Zjednoczonych A. P. spadła prawie o 50%, a w Anglji, Francji, Belgji, Luksemburgu łącznie o 27%. Polska, Niemcy i Italja wykazały wzrost.

W stosunku do najwyższej wytwórczości w 1913 huty żelazne w 1937 wykazały w dziale wielkich pieców 70,2%, stalowni 87,4% i walcowni 89,9%, w stosunku zaś do maksymalnej wytwórczości powojennej (1928—29) wyniosła wytwórczość surówki 105,9%, stali 101,0 i walcowni 103%.

Ilość robotników zatrudnionych w przemyśle hutniczym w 1937 ^w działach wielkich pieców, stalowni i walcowni około 17000 osób, a łącznie z odlewniami i wydziałami dalszej przeróbki 29 900 osób. Do tego dochodzi jeszcze około 14 000 osób zatrudnionych w wydziałach pomocniczych. Hutnictwo Zaolzia zatrudniało w momencie przyłączenia około 7 000 osób.

Sprzedaż wyrobów przemysłu hutniczego prowadzą cztery organizacje: Syndykat Polskich Hut Żelaznych, Towarzystwo dla Sprzedaży Surówki Żelaznej, Biuro Sprzedaży Polskich Walcowni Rur i Polski Eksport Żelaza.

W roku 1937 ogółem wywieziono zagranicę wytworów polskiego hutnictwa żelaznego 262 748 tonn, w roku 1938 wskutek spadku eksportu szyn kolejowych ogólny tonaż spadł do 253 921 tonn pomimo, że w ostatnim kwartale tego roku podane cyfry obejmują już eksport z Zaolzia, który wahał się w granicach około 40% całego eksportu naszego w tym okresie.

Wartość eksportu naszego hutnictwa dla głównych pozycyj wywozowych w 1937 według Rocznika Statystycznego podana w tablicy 2.

Tabela 2.

Produkt	tys. tonn	milj. zl
Żelazo i stal walcowane . .	117	28,0
Blacha żelazna stalowa . .	5i	16,0
Rury. . . .	37	14,0
Szyny kolej........	54	13.0

Sprawozdanie Związku Polskich Hut Żelaznych za rok 1937 podaje wartość wy

wozu 214 292 tonn wyrobów walcownianych eksportowanych zagranicę na sumę złotych 63 640 309, eksportowanych zaś 35 605 tonn rur stalowych na zł 12915782. Wyroby walcowniane eksportujemy do przeszło 50 krajów, przyczem pierwsze miejsca jako odbiorcy nasi zajmują: Holandja, Iran, Argentyna, Niemcy, Bułgaija, Szwecja, Bra-zylja, Z. S. S. R., Norwegja, Chiny, Indje Brytyjskie, Finlandja, Rumunja, Danja, Indje Holenderskie i t. d.

Powyższy obraz hutnictwa polskiego zmienia się poważnie w związku z przyłączeniem Zaolzia, posiadającego bardzo rozwinięty przemysł żelazny hutniczy. Jak się układać będą warunki rozwoju tego przemysłu po przyłączeniu Zaolzia do Macierzy mówić dziś za wcześnie, można tylko podać szacunkowe liczby, któremi można operować w rozważaniach ogólnych.

Wytwórczość surówki w hutach zaol-ziańskich w 1938 można określić na około 500 tys. tonn, stali około 750 tys. tonn, walcowni zaś na około 400 tys. tonn półwyrobów i 300 tys. tonn wyrobów gotowych. Poza tern wielka rurownia firmy „Alfred Hahn S. A.“ w Boguminie posiada zdolność wytwórczą przekraczającą dotychczasową wytwórczość hut górnośląskich. Po-równywując te liczby z wyżej podanemi liczbami wytwórczości polskich hut, stwierdzamy, że podnoszą one nasze możliwości w produkcji surówki prawie o 80%, a stali i walcowni o 50—60%. Huty zaolziańskie brały również udział w kartelu E. I. A. i posiadały kwoty odpowiadające 60 tys. tonn stali surowej rocznie, co łącznie z kwotą polską (bez Zaolzia) — 300 000 tonn, zwiększa nasz kontyngent wywozowy, lecz w stopniu nieodpowiadającym wzrostowi produkcji. Mając jednak na względzie niewątpliwy rozwój przemysłu metalowo-prze-twórczego w Polsce, spodziewać się można, że w niedługim czasie produkcja hut zaol-ziańskich zostanie wchłonięta przez rynek krajowy, tern bardziej, że osiągnięte obecnie cyfry możliwej produkcji prawie pokrywają się z liczbami przewidywanemi przez Komisję min. J. Kożuchowskiego na rok 1940.

3. Metale nieżelazne, a) Spożycie. Przegląd metali nieżelaznych zaczniemy od rozpatrzenia dynamiki ich spożycia