Magazyn6 1801

914

METALE I METALURG JA

nym w kwasach, szczególnie niektórych. Jest metalem kowalnym na zimno i gorąco, lecz wymaga zachowania pewnych warunków co do temperatury i dalszej obróbki cieplnej. Miedź czysta i jej stopy są ma-terjalami jeszcze najpowszechniej po żelazie stosowanemi w technice. Wysoka przewodność elektryczna powoduje, że czysta miedź szeroko jest stosowana w przemyśle elektrotechnicznym do wyrobu kabli i wszystkich części instalacji, przewodzących prąd.

Poza czystą miedzią w technice ogromne zastosowanie mają jej stopy, a przede-wszystkiem różnego rodzaju bronzy (stopy z cyną), mosiądze i tombaki (stopy z cynkiem), mające duże znaczenie w przemyśle amunicji i galanterji, bronzale (stopy z alu-minjum), spiże (stopy z cyną i cynkiem) i nowe srebro (neusilber, alpakka, argen-tan i t. p.).

Miedź hutnicza otrzymywana albo metodami ogniowemi (hutniczemi), albo metodami    chemicznemi,    wymaga    dalszej rafi

nacji w piecach metalurgicznych. Podstawą do wyboru metody jest rodzaj i bogactwo rudy przeznaczonej do przerobu.

Podstawową rudą miedzianą, poza pokładami miedzi rodzimej, jest piryt miedziany (ruda siarczkowa), zawierający około 34,5% miedzi względnie rudy tlenowe: kupryt, malachit względnie azuryt. Pokłady rud miedzianych występują nad jeziorem Wyż-szem    w St.    Zjednoczonych    Am. Półn.,

w Kanadzie, Chili, Meksyku, Rodezji, Kongo Belgijskiem, Japonji, Chinach, Z. S. S. R., a w Europie w Jugosławji, Hiszpanji, Norwegji, Finlandji, na Uralu i Kaukazie.

W    Polsce    rudy    miedzi    występowały

głównie w Górach Kieleckich, a szczególne znaczenie miały dawniej Miedziana Góra i Miedzianka.    Te    pokłady,    jak również

i pewne nieznaczne odkrywki na Wołyniu, są jednak tak ubogie, że przy obecnym stanie techniki i poziomie cen światowych racjonalna ich eksploatacja jest nierealna.

Ze względu na to, że statystyki światowe dla miedzi są naogół mało dokładne, ponieważ w jednych wypadkach obejmują ilości wytopione w hutach miedzi z rud jako ma-terjał pierwotny (primary względnie virgin) w drugich zaś wykazują również produkcję miedzi z odpadków (scrap i junk), należy je rozpatrywać z wielką ostrożnością.

Inż. K. Fangor podaje następującą produkcję miedzi rafinowanej, tak z rud jak i z odpadków:

T a b 1. 7.

Kraje	w dużych tonnach = 2000 lbs
	1929	1937
St. Zjednoczone A. P.	1 542 238	1 246037
Kanada.......	2 913	217 347
Chile........	266 706	332 963
Niemcy......	131 615	249 OIO
Z. S. S. R......	39 135	brakuje
Anglja . .	54 ^000	149 600
Japonja.....	83 189	96 561
Rodezja......	O O-	33 843

Według tegoż autora produkcja światowa z rud wyrażona w tonnach metrycznych zawartości metalu przedstawiała się w 1937 następująco:

X a b 1. 8.

St. Zjednoczone A P. ...	761 453
Kanada ............	238 078
Meksyk............	46 755
Chile.............	413 186
Ameryka Północna i Południowa
ogółem..........	1 516 289
Europa ogółem.........	240 155
Azja ogółem..........	rr8 836
Afryka............	377 b°4
Cała produkcja światowa ....	2 272 842

Miedź dostarcza się w postaci płyt katodowych, bochnów (wirebars), bloków, płyt do walcowania (cakes) i wałków do przeciągania na rury (billets) zasadniczo w dwóch rodzajach — miedzi elektrolitycznej o zawartości miedzi powyżej 99,9% i hutniczej rafinowanej (od 99 do 99,8Jo miedzi); poza miedzią surową na rynku znajduje się miedź plastyczna przerobiona w postaci blach, taśm, prętów, drutów, rur i profili. Całą miedź nową Polska importuje, ponieważ hutnictwa miedzi nie posiada; miedź ta sprowadzana jest w postaci najwięcej wykończonej. Konsumentami miedzi w Polsce jest przedewszystkiem przemysł przetwórczy metalowy, a w pierwszym rzędzie walcownie blach i prętów, tłocznie i kuźnie, jak również odlewnie, poza tern fabryki kabli, drutów, amunicji i t. p.

Import miedzi do Polski przedstawia tabela 9.