Magazyn6501

159

ORGANIZACJA NAUKOWA — ORMIANIE

ca, jak w Stanach Zjednoczonych a odmiennie tam, gdzie jest odwrotnie, jak np. w Polsce. Doskonałość techniczna nie zawsze jest najlepsza pod względem gospodarczym. — Trzeba więc przedewszystkiem zrozumieć istotę o. n., jej ideę przewodnią, zdobyć ogolną metodę działania, pewną stalą postawę umysłu i woli. Wtedy i szczegółowe zasady, będące wynikiem doświadczeń i badań innych, nabiorą właściwego sensu i ułatwią znalezienie najlepszej drogi działania w danych, specjalnych warunkach. W istocie najgłębszą myślą o. n. jest ciągły apel do wysiłku umysłu i woli i do wyzyskania naszej najprodukcyjniejszej maszyny — wiedzy.

Literatura: Adamiecki K.s Istota naukowej organizacji. Warszawa 1938. — Alf ord Ł. P.; Laws of Manufacturing Management. New York 1926. — Baliński Wl.: Zasady nauki organizacji i budzetotoania. Warszawa 1937. — Bricard O.: IŹOrganisation sdentifiąue du travail. Paris 1927. — Clapa-rede E.: Poradnictwo zawodowe, II wyd. Warszawa 1936/7. — Clark J. M.: Social Contro! of Business. Chicago 1925. — Clark W.: Wykresy Gantta. (tłum.) II wyd. Warszawa 1929. - Detinat P.: L'Organisation sdentifigue du traoail en Europę. Cenive 1927. — Tenie: Le moutement ouvrier americain et 1’organisation sdentifiąue du traiail. "Bevue Internationale du Trauail". Genive 1926. — Drury H. B.: Scientific Management. New York 1918. Drzewiecki P.: Zaniedbane źródła dobrobytu w Polsce. Warszawa 1933/4. — Dubreuil H.s Człowiek czy maszyna, (tłum.) Warszaioa. — Durkheim E.: De la division du tramil social. Paris 1893. — Emerson ff.r Dwanaście zasad wydajności, (tłum.) Warszawa 1925. — Fayol II.: Administracja przemysłowa i ogólna, (tłum.) Warszawa 1926. — Ford H.: Moje życie i dzieło, (tłum.) Warszawa 1924. —- Hausteald E.s Przemysł. Lwów 1926. — Herkner H.z Arbeit und Arbeitsteilung. Grundriss der Sozialekonomik. Tiibingen 1914. — Jastrzębski W.: Organizacja pracy fizycznej. Warszawa 1926. — Karaffa Korbutt K.z Higiena pracy. Warszawa 1928. — Le Cha-telier H.: Filozofja systemu Taylora, (tłum.) Warszawa 1926. — Marnotrawstwo w przemyśle. Oprać. Komitet Federacji Stowarzyszeń Inżynierów Ameryk, pod przew. H_r Hoo-vera. (tłum.) Warszawa 1926. — Marshall A.: lnduslry and Trade. London 1919. — Moszezeński St.: Tayloryzm w ekonomice gospodarstw wiejskich. Odb. i „Rolnictwa" rok I. — Tenie: nacjonalizacja pracy w gospodarstwach wiejskich. Warszawa 1934. — Nordsłck Pr.: Die Grundlagen der Orga-nisationslehre. Stuttgart 1934. — Person H. S.: Scientific Management. „Encyclopaedia of the Social SciencesNew York 1934. — Przegląd Organizacji, miftrifcznifc. Warszawa.— Rothert Al.: Jaki system płacy stosować w dzisiejszych warunkach? Warszawa 1921. — Rytel Z.: Zarys nauki organizacji i kierownictwa, cz. I. Warszawa 1936. — Taylor Fr. W.; Zarządzanie warsztatem wytwórczym, (tłum.) Warszawa1926.— Tenie: Zasady organizacji naukowej zakładów przemysłowych, (tłum.) Warszawa 1913. — Thompson C. B.: System Taylora. (tłum.) Warszawa 1925. — Walther L.: Psychologja pracy. (tłum. odb.) Poznań 1932. — Witkowski Z.: Le ren-dement des entreprises et leur direction rationnelle. Nancy 1932. — Zaleski St. L.: Istota i rozwój naukowej organizacji pracy. Odb. z „Ruchu Prawn. Ekon. i Socjolzesz. II. Poznań 1928. — Tenie: Naukowa organizacja. „Podręczna Ency-klopedja Handlowa". Poznań 1932. — Tenie; Zasady naukowej organizacji w zastosowaniu do pracy pocztowo-telegraficznej. „Przegląd Teletechniczny*¹ mieś. zesz. 10 i 11, Warszawa 1933.

Stefan L Zaleski.

Orkady.

Jest to archipelag o powierzchni 975 km², oddzielony cieśniną Penland Firth o szerokości 10 km (przez którą wiedzie nasz szlak morski do Ameryki półn.) od północno-wschodniej Szkocji. (Odróżnić należy go od Południowych Orkad, archipelagu brytyjskiego na Morzu Lodowatem południo-wem, ok. 1 650 km²). Największą jest wyspa Pomona (492 km²), następną jest San-day (49 km²). Geologicznie i morfologicznie wyspy są charakteru północno-szkockiego nizinnego; jedynie zachodnie wybrzeża większych wysp są urozmaicone. Najwyższe wzniesienie ma 268 m (na Pomonie). Charakterystyczne są jeziora — jak w Szkocji. Klimat jest stosunkowo bardzo łagodny, lecz mało słoneczny i bardzo wietrzny. Krajobraz O. jest wybitnie bezdrzewny. Mimo naogół żyznej gleby ludność, mieszkająca w domach z kamienia, liczy zaledwie 25 000 osób, zajmujących 29 wysp (w tern na Pomonie 15000 głów). Miast zupełnie brak (siedzibą władz jest Kirkwall). Pod uprawą jest poniżej 50% powierzchni, przy-czem ponad 80fo gospodarstw posiada poniżej 20 ha obszaru. Uprawia się owies, jęczmień i ziemniaki, przedewszystkiem zaś brukiew i trawowe. Rolnictwo nastawione na hodowlę (świetne pastwiska) bydła, owiec i świń, a szczególnie koni małych, zwinnych i bardzo wytrwałych. Górnictwo (piaskowiec) i przemysł (najważniejsza eksploatacja chwastów morskich na jodynę i destylarnie) są nieznaczne. Poza rolnictwem, które utrzymuje około połowę ludności, mieszkańcy żyją z rybołówstwa i przetwórstwa rybnego, przedewszystkiem śledzi (połnoc), następnie dorszy, lingów i homarów (wschód). Komunikacja na wyspach prawie wyłącznie wodna, bardzo niebezpieczna ze względu na liczne skały i wiry, powodowane silnemi przypływami. Połączenia z północno-wschodnią Szkocją są liczne i częste.

Walenty Winić.

Ormianie.

O. są szczątkiem Hetytów, rasy alarodyj-skiej, której typ także przeważa u większości Turków Osmańskich. W VII w. przed Chr. zmieszali się z napierającymi od zachodu Trakami, zaryzowani powierzchownie