Magazyn60201

290

wie - sercowatc, w końcu tępe albo zaostrzone, nierówno i tępo ząbków "ne; górne zaś jajowato - rombowate, kończyste; * o 3 — 5ciu niewyraźnych łatach albo kątach; o przylistkach równowązko - szydłowatych, odpadających. Kwiaty kątowe, krótkoszypułkowe, 1" i więcej w średnicy, już po jednemu już po kilka na szypułce jakby w gronach dłuższych od liści, białawe lub tćż cieliste; z okrywką głęboko 9dzielną w łatki końozyste; z kielichem cokolwiek dłuższym i także koń-czystołatkowym ; z płatkami klinowatymi, płasko wykrojo nymi w końcu; zjajoiczkami najczęściej i Oma, o ty luż szyjkach zrosłych do połowy, ku górze nitkowatych i poodgina-nych na zewnątrz, a wewnątrz ze znamionami zbiegającomi. Owoce kutnerowate, prawie-nćrkowate.— Rośnie ponad strumieniami i rzókami, po bagnach, łąkach wilgotnych a zwłaszcza słonych, po morskich wybrzeżach środkowój i połu-dniowój Europy, u nas zaś po ogrodach uprawiany; kwitnie od czerwca do września.

Od najdawniejszych czasów wszystkie jego części są lókarskiemi, jako okwitujące w klej roślinny & ztąd odiniękczajęce i obwijające; jakoto: korzeń, ziele i kwiaty ślazowe— radiz, herba et flores A1-. thaeae, tak wewnętrznie jak i zewnętrznie.

Ziele 2roczne, całe okryte

ile

Gat. 2. S. wysoki [A. rosea Cav.], w starych pismach zwany wielkim, włoskim, ogrodnym w drzewo wyrosłym, Różą <    taz rajską, a w późnili*szych

włosami gwiazdkowatymi tęgimi: którego— korzeń wrzecionowaty, gałęzisty, wielo włóknisty, czasem przeszło 1’ zagłębiający się pionowo, białawy. Łc 3yga bardzo tęga, 5 — 8' i wyżój wzniesiona, gruba, obła, pojedyncza lub o kilku gałęziach wzniesionych, r/lzenista, tęgo- i szorstko - włosista,—-z wyjątkiem odmiany S. chińskiego [A. sinensis Cav.], dużo niższćj i prawie - nagićj. Liście wielkie, z obu stron (lecz więc«'j na dólnćj) szorstkowłose lub prawie-kutnerowate, karbowane, pomarszczone; dólne dość - długoogonkowe, okrągła-wo-sercowate, płytko-5 — 71atowe, około 6 — 9'' w średnicy; wyższe mnićjsze i 3 — 5łatowe; a najwyższe coraz mniójsze, zaledwie - 3ła to we i zaokrąglone w podstawie, aż do prawie-całkich; z przyli' tk mi rozszczópanj mi w 2 lub 3 łateczki wązkie i koóczyste. Kwiaty pojedyncze, do 4" w średnicy, bardzo-krótkoszypułkowe, tworzące na szczycie łodygi a czasem i gałęzi kłos niekiedy do 2' długi, prawidłowo brudno-ciemnoczerwone, ale także i różowe, białe, żółte oraz pstre, a bardzo często w różnym stopniu pełne; z okrywa i kielichem kosmatemi, o łatkach zaostrzonych; z płatkami prze wrotniejajowato -klinowa*ymi, mniój więcej wykrojonymi lub

Erzewrotnie - sercowatymi, w pełnych w środku węższymi i rótszyini: owoce w poprzócz pomarszczone, ostrokrawędzio-