163
roi V. prosił Papieża o pozwolenie przyłączenia tytułu króla Ne-apolitańskiego do godności cesarskiej 1).
Boski pierwiastek władzy, i prawowitość osobie przyznawana i nadana przez namiestnika Chrystusowego, były to pojęcia tak zakorzenione we wszystkich umysłach, że Liwon król małej Armenii,, wyprawił poselstwo hołdownicze do cesarza i Papieża w r. 1242 a w Moguncyi koronował go arcybiskup tamtejszy 2).
W początkach tego samego wieku Joannis król Bulgaryi poddał się kościołowi Rzymskiemu, wysłał posłów do Innocentego III dla okazania mu synowskiego posłuszeństwa, i proszenia o koronę królewska, jaką niegdyś poprzednicy jego od stolicy apostolskiej odbierali 3).
W r. 1275 Dymitr zrzucony z tronu Rossyjskiego, odwoływał się do Papieża, jako sędziego wszystkich chrześcian 4).
Ażeby obraz ten bardziej jeszcze uderzającym fak tern zakończyć, przypomnijmy sobie, że jeszcze w XVI wieku Henryk VII król Angielski, monarcha za zbyt podniośle znający swoje prawa prosił przecież Papieża Innocentego VII o potwierdzenie tytułu, który mu bullą (przez Bakona wspominaną), udzielony został 5).
Najbardziej zajmującą rzeczą jest widzieć Papieży usprawiedliwianych przez samychże oskarżycieli. Posłuchajmy jeszcze Woltera: „Każdy monarcha" mówi on „który chciał odzyskać lub przywłaszczyć sobie jakie prawo, udawał się do Papieża, jako do swojego pana. Żaden nowy monarcha nie śmiał się nazwać panującym, ani być uznanym od innych władców bez zezwolenia Papieża, a gtównem tłem średniowiecznych dziejów, jest duma Papieży sądzących się udzielnymi panami wszystkich bez wyjątku krajów 6)."
Nie potrzeba mi więcćj. Prawowilość władzy dowiedziona. Autor listów o hisloryi bardziej może uprzedzony przeciwko Papieżom, nad samego Woltera, którego cała nienawiść była że tak powiem powierzchowną, ujrzał się doprowadzonym do tego samego rezultatu, to jest zupełnego usprawiedliwienia Papieży, tam właśnie, gdzie sądzi, że ich oskarża. i
„Nieszczęściem" powiada on „prawie wszyscy panujący przez niepojęte zaślepienie pracowali sami nad rozpowszechnieniem w
1) Wolter tamże, .Rozd. CXXHI.
2) Maimbourg, Hisloire de la dćcad., A. 1242.
3) Id, Hist. dii Schisme des (irecs, tome II, liv. IV, A. 1201.
4) Voltaire, Ann. de l’emp., tom. I, pagn 178.
5) Bacon, Hist. de Henri VII, pag. 29 de la trąd. franc.
6) Yoltaire; Essai sur les raoeurs, tom. III, ch. LXIV.