page0050

40

wyłom w teoryi specyficznej energii nerwów. Przypomnieliśmy wyżej, na czem się ta teorya zasadza; wykazaliśmy, że jeśli mechanicznie lub elektrycznie pobudzać nasze rozmaite nerwy czuciowe, wywołuje się każdym razem, mimo tożsamości bodźca, wrażenie różne; wrażenie światła w nerwie wzrokowym, dźwięku — w nerwie słuchowym i tak dalej. Odpowiada się na ten argument, że istota bodźców musi być złożona. Sądzi się, iż mo-źliwem jest, że siła elektryczna zawiera sama w sobie czynniki świetlne i dźwiękowe, że pobudzenie mechaniczne zmienia stan elektryczny nerwu, i źe zatem te efekty drugorzędne tłomaczą, dlaczego ten sam czynnik zależnie od nerwu wywołać może skutki różne.

3) Po spirytystach i badaczach, pomówimy o metafizykach. U nich spotykano zawsze najrozmaitsze poglądy i argumenty za i przeciw wszelkim możliwym teoryom. Tak ma się naprzykład z postrzeganiem zewnętrznego świata. Jedni utrzymywali, że jest pośrednie, drudzy przeciwnie, źe jest bezpośrednie. Trzymający za sposobem pośrednim, idą za zdaniem Berkeley’a, który zapewnia, że własności wrażeniowe ciał istnieją tylko w naszym umyśle i polegają właściwie na pojęciach. Doktryna ta opiera się wyłącznie na argumencie, że myśl w swej istocie zbyt różni się od materyi, by można przypuścić łączność między temi dwiema substancyami. Autorowie często podają to twierdzenie, nie troszcząc się wcale, by je udowodnić; wystarcza im, że twierdzą a nawet

http://rcin.org.pl