page0076

Bolesław wielki.

77

tates, fourgi), a przy głównćrn mieście stal gi ód '(castrom, casLelluin) Dokładał Bolesław nitma-; lo starania ażeby się lud zbierał do miast i w nich ; osiadał, oraz ażeby grody w iak ua\obronniey-sz\ni l)yłv sLauie. W grodzie przesiadywał urząd i inaiąoy obowiązek porządkowy, sądowniczy, po-I borowy i woienny. Zdaie się, że byli to kaszle-l lani i starostowie (eomites, duces, principes).

Wszyscy wolni, klass rolniczych i szlache-i ckirll zarówno tych urzędników słuchali; ivszy-L scy ci zarówno z ziem posiadanych kraiowi po-i sługę woienuą obowiązani; wszyscy iednostay-l nic opłacali podatek łanowo inaczey poradlne, albo pobór, królewskie nazywany; nadto obowiązany I bvI do anganów loiest podwód, pogoni; do zsy-ptk zboża i do różnych micyscowy ch ciężarów ! fciągaiących się do różnego lodzaiu łowów. ,Aza-1 rów u o tak obowiązani byli świeccy i duchowni, 1 ku którym z wielkiem był uszanowaniem Bole-■ sław, a iak pozakładał i umocował biskupstwa, lak i do Sieciechowa, na Łisą górę i do Tyńca benedyktynów sprowadził. Przy bywali tedy duchowni z Włoch i Francy i, ażeby światła państwom zachodnim właściwego Polsce udzielić.

CJrzędy powiatowe dostawały rozkazy od króla, a <>d nich rzecz odwoły wała się do dworu. Były tedy dworskie urzędy (curiales). I miał Bolesław przy boku swoim zaufaną radę dwunastu (consiliarii), lubo sam przez się niezmiernie był czynny i we wszystko wchodzący. Przeto samo, Źe był zaborcą, łatwo się stawał samowładni, lego wielki lalenl zapewnił mu lę władzę: dopełniał on prawa, i stanowił ie. Bogaty rządniegro-madzonemi dostał kami, obszernośeią państwa, liczbą woyska którego w boiu niezmiernie oszczędzał, przy wiązaniem swoiem, a powolnością i po-zysk.mćm sercem mieszkańców; bogaty wielkością swoją, raz uchwyciwszy czyste wyobrażenie o państwie , szukał iego bytu w stanie mieysco-wym, i obcych wyobrażeń do tego nie mieszał.