page0117

103

Rewolucyjne wojny — Rewolwer

Ottomańska przystąpiła. Wojny rewolucyjne zawrzały nawet w europejskich posiadłościach w Afryce, Azyi i Ameryce; prowadzone tu na morzach walki, wypadły głównie na korzyść Wielkiej Brytanii. Szczegółowe ustępy tej wojny, czytelnik znajdzie pod artykułami - tego dzieła, opisującemi kraje, bitwy i wodzów, a mianowicie pod wyrazami: Dumouriez, Custine, Pichegru, Moreau, Bonaparte, Scherer, Clerfayt, książę York, książę Karol Wilhelm Brunszwicki, arcyksiąźę Karol, Wurmser, Suworów, Beaulieu, Melas i inni.

Rewolucyjny trybunał, czyli sąd, którym przewódzey rewolucyi fran-cuzkiej posługiwali się w dążeniach krwawej swojej polityki. Zadane wojskom republikanckim klęski, liczne tajemne knowania • i wewnętrzne rozterki stronnictw, skłoniły Danton’a w d. 9 Marca 1793 r. do przedstawienia konwen-cyi potrzeby ustanowienia nadzwyczajnego trybunału, z członków jej złożonego, któryby wszelkie występki i uchybienia, celom rewolucyjnym prąeciwne, doraźnie, bez appelacyi karał. Po długich zaciętych sporach, zgodzono się na-i reszcie na wybór środków w dość łagodnej formie. W skład tego są du miel wchodzić wybierani, a przez konweneyją mianowani, członkowie z departamentów. Pierwszy tego ustroju trybunał rozpoczął swe działanie w d. 11 Marca; wszakże, dopiero po prooessie i krwawym wyroku na Zyrondystów, przybrał nazwę Tribunal revolidtonnalre. Publicznym instygatorem w tym strasznym trybunale, stronnictwo terroryzmu obrało Fouquier’a Tinville (ob.), który z pominięciem wszelkich form sidowych, posłuszny jedynie skinieniom Ro-bespiera i komitetu dobra publicznego, bez wahania krwawe wyroki spełniał. Słuchanie świadków i obrona prawna były tu rzeczy nieznane. Ofiara przed tak straszny trybunał stawiona, jednocześnie sądzona i tracona była. Wszakże Ronespierre, któremu pilno było swoich nieprzyjaciół z drogi usunąć, uznawszy postępowanie tego sądu jeszcze za rozwlekłe, przedstawił konweneyi na początku 1791 r. potrzebę zawieszenia działań trybunału. Odtąd Fouquicr-Tinville całenii szeregami wyprowadzał nieszczęśliwych więźniów i pod odczytaniu jednego dla wszystkich aktu oskarżenia, jednakowy im wyrok śmierci ogłaszał. W Czerwcu 1791 r., to jest po nadaniu przez Robespierre’a ostatecznej orga-nizaeyi temu sadowi, musiano usunąć gilotynę z placu de la Greve, grunt bowiem jego, od wytoczonej potokami krwi, zamienił się w kałużę. Od d. 11 Marca 1793, do d. 29 Lipca 1791 r., czyli do chwili upadku Robespierra, padło pod gillotyną trybunału rewolucyjnego 2,771 osób, pomiędzy kfóremi znajdował się jeden 97 letni starzec i 11 letni niedorostek. Pomiędzy skazanymi na śmierć byli i tacy, których pomyłka w nazwisku lub przypadek postawiły w liczbie oskarżonych. Kiedy nareszcie ów sąd, samych przewódzców terroryzmu i jego popleczników, a nawet Fouąuierhi-Tiiwille na śmierć skazał, wtedy i wykonywanie wyroków śmierci wstrzymano, zamieniając je na wiezienie lub wygnanie z kraju. Podobne trybunały pod imieniem rewolucyjnych komitetów, zaprowadzono i po prowincyjach, a komissarze ich, jak np. Carrier (ob.) dla prędszego działania, gromadami kazali podejrzanych zabijać lub topić. Nareszcie, po długiej przerwie w działania, trybunał ten, dekretem konweneyi z d. 23 Maja 1795 zupełnie został zniesiony. Jego miejsce zastąpiła komissyja wojskowa, która czynności swoje, tylko karaniem wykroczeń w wojsku popełnianych, Ograniczyła.

Rewolwer, nazwisko nowego rodzaju broni palnej, mającej postać pistoletu. Z rewolweru można dać kilka strzałów w bardzo krótkich odstępach czasu po sobie następujących. Działanie jego polega na urządzeniu, za pomocą którego za każdem pociągnięciem kurka do góry po strzale, cały zbiór luf obraca się