page0117

107

dyspozycyi mózgowej... Gdyby dusza — mówi Platon — była tyłko harmonią ciała, bezwątpie-nia musiałaby zależeć od natury i doskonałości tej harmonii, co znaczy, że piękniejsza, doskonalsza i lepsza harmonia ciała n usiałaby posiadać duszę doskonalszą, czyli, że tak powiem, więcej duszy, niż inna. Atoli pewnem jest, że dusza jest tak samo duszą, jak inna, jakakolwiek jes! konformacya ciała, co dowodzi, że dusza nie jest tylko harmonią ciała"¹).

Jeśli myśl nasza jest tylko rezultatem mię-szaniny pewnych soków dobranych (Buchner), wtedy nie moglibyśmy inaczej myśleć, jak myślimy i zmieniać naszych opinii i pojęć intelektualnych; byłyby one tak niezależne od nas, jak kibić i postać naszego ciała, jak kolor naszych oczu. Cóż więc znaczą te wymysły materyali-stów, by nas nakłonić do swych opinii i by je nam narzucić za pomocą rozumowania?

Zaprzeczają ducha i wolności, a jednak usiłują umotywować tę negacyę; jestto stać w sprzeczności z samym sobą.

To też materyalizm wykazuje swą niedorzeczność u samych podstaw swego rozumowania i ustawicznie popada w najoczywistszą sprzeczność z sobą samym. W teoryi materyalistycz-nej jedynem źródłem poznawania ma być doświadczenie zmysłowe, a o rozumie, jako władzy przeprowadzającej od zmysłowości do nadzmysło-

*) Fedon str. 93.

http://rcin.org.pl