page0160

157

i nauczycielom obiecywała i czerń on sam być obiecał sobie w szlachetnym serca zapale.

Teraz stanął on już na świeczniku i nie mały mógł być zakres jego działalności. Do dyecezji obszernej cały powiat wraz z stolicą Pułtusk należał. Tu biskupi, nosząc tytuł książąt Pułtuskich, udzielnie rządzili i mieli w swem ręku prawo miecza, lubo jako duchowni, zastępowali się w wymiarze sprawiedliwości przez sądy grodzkie dla szlachty, a przez burmistrza z rajcami dla mieszczan. Otóż taki dux Pultoińensis rządził losami znacznej ludności, mógł gorliwie służyć krajowi, lub stać mu się klęską; przykładem porwać ku Bogu tysiące dusz chrześcijańskich, lub też ich zgorszyć. Szyszkowski poszedł torem swych najzacniejszych poprzedników i stał się chlubą kościoła i Polski. Zamieszania krajowe, związki wojskowe, wmśnie i niezgody obywatelskie, cnotą, wymową i powagą swoją łagodził, zaspokajał i tłumił. Surowy stróż obyczajów, obostrzył karność między młodeini duchownemi, sam, jak zwyczajny pleban, prostemi słowy do ludu z kazalnicy przemawiał, rad jeśli słowami swemi wywołał łzę skruchy, która mu poprawę i uzacnie-nie człowieka wróżyła.

Troskliwy o wzrost nauk, liczne zakładał szko-