page0018

io Sasko-Iłlemingen-Hildburghausen —Sasko-Wejraarskie wynosił 4,476,055 florenów. Kraj dostarcza armii związkowej i rezerwie 1150 ludzi kontyngensu. Książę dzisiaj panujący nazywa się Bernard-Eryk-Freund, rezyduje w Meiningen. Linija Sasko-Meining’ska (ob. saski dom) założona była przez trzeciego syna Ernesta Pobożnego, Bernarda, który zmarł r. 1706. Nastąpił po nim jego starszy syn Ernest Ludwik, któremu bracia młodsi Fryderyk Wilhelm i Antoni Ulryk ustąpili rządów. Po śmierci Ernesta Ludwika, nastąpionej w r. 1724, synowie jego byli jeszcze małoletni. Starszy zmarł r. 1729, a młodszy Fryderyk Karol r. 1743. Dwaj ich stryjowie, Fryderyk Wilhelm i Antoni Ulryk, rządzili wtedy wspólnie, aż do s'mierci pierwszego, wydarzonej r. 1746. Antoni Ulryk następnie sam rządzący, był to człowiek bardzo światły, ale rozrzutność i gwałty jakich się dopuszczał, wielce szkodziły krajowi i spowodowały nawet różne przedstawienia czynione temu księciu przez sejm cesarstwa. Przez zawarcie niestosownego małżeństwa poróżnił się z krewnemi. Umarł w r. 1763, nastąpili po nim dwaj jego synowie, z powtórnego małżeństwa, Karol i Jerzy, którzy rządzili wspólnie pod opieką swej matki. Jerzy, sam po śmierci brata nastąpionej w r. 1782, był księciem bardzo znamienitym i wielkie przysługi wyświadczył [krajowi. Wprowadził on w r. 1801 prawo pierworództwa i w r. 1809 miał za następcę syna swego małoletniego jeszcze Bernarda-Eryka Freunda, który w r. 1824 nadał poddanym swoim niespodzianie konstytucyę reprezentacyjną. Na mocy traktatu podziałowego o sukcessyi gotajskiej, zapadłego w r. 1826, książę zachował swoje pierwiastkowe posiadłości, niezależnie od krainy Roemhild, którą dotąd posiadał wspólnie z domem Gotha, a że prócz tego dostały mu się terrylorja Saalfield, Kamburg i Krannichfeld wraz z ksieztwem Hildburghausen, przybrał więc tytuł księcia Sasko-Meiningen-Hildburg-hausen. Księztwo jego jest jednym z najlepiej w Niemczech rządzonych krajów.

SaskO-TeSZeński, (książę), oh.Albert (Kazimierz).

Sasko-Weimarski (Bernard) ob. Bernard.

Sasko-Wejmarskie-Eisenach, wielkie księztwo, ma 6i mii kwadrat.

przestrzeni, graniczy z Saksonią pruską, Bawaryą, królestwem Saskiem, Hessyą Darmstadzką, księztwem saskiem i z księztwemi Schwartzburg i Reuss. Ludność całkowita wynosi mieszkańców 261,370, osiadłych w 32 miastach, 13 osadach targowych i 604 wsiach i wyznających religiję luterska oprócz 6,700 reformowanych, 10,600 katolików i 1,464 izraelitów (osiadłych wyłącznie w krainie Eisenach). Kraj rozciąga się nad częścią lasu Turyngskiego, po północnych stronach gór Voigtlandzkich, na przedłużeniu Rhongebirge i aż do południowej strony Harcu. Głównemi w' niem rzekami są: Skalda, Werra, Unstrut i Elstera. Ziemia wydaje te same płody co i inne kraje Niemiec północnych, jest dosyć lesista, a pod względem kopalń obfituje w żelazo węgiel kamienny i w sól. Źródła mineralne znajdują się w Berku, nad brzegami rzeki lim i w Ruhla; zakłady kąpielowe znajdują się w Ilmenau, Rulha i w Eisenach. Przemysł rękodzielniczy ogranicza się na wyrobach sukna i materyj wełnianych, których ogniska są: w Eisenach, w Weida, w Neustadt i w Aume. Pończosznictwo na wielką skalę fabrykuje się w Apolda, w Rul-da zaś są fabryki nożownicze i fajek. Uniwersytet w Jena służy wielkiemu księztwu, podobnie jak i innym posiadłościom linii ernesft/ńskiej; gimnazya są w Wejmarze i w Eisenach. Ludowych szkół jest 600 z tych 575 ewangelickich, 10 katolickich i 6 izraelskich, a powiedzieć można śmiało, iż nie ma oko-